Umowa o pracę zawarta na czas określony zasadniczo ma na celu zapewnienie obu jej stronom gwarancji, że wiążący je stosunek pracy będzie trwał przez ustalony czas. Jednakże strony mają też możliwość wprowadzenia wypowiedzenia do treści zawartej przez nie umowy. Zgodnie bowiem z art. 33 k.p. przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony, dłuższy niż sześć miesięcy, strony mogą przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Możliwość ta stanowi wyjątek od zasady przewidzianej w art. 30 § 1 pkt 4 k.p., według którego umowa na czas określony rozwiązuje się z upływem czasu, na jaki została zawarta.

Natomiast [b]gdyby strony wprowadziły klauzulę dopuszczającą wypowiedzenie umowy zawartej na czas określony, nie dłuższy jednak niż sześć miesięcy, to wówczas należałoby uznać, że zapis taki jest nieważny, z mocy art. 18 § 1 i 2 k.p. [/b]W myśl bowiem tego przepisu postanowienia umów o pracę mniej korzystne dla pracowników niż przepisy prawa pracy są nieważne. Natomiast wprowadzenie zapisu dopuszczającego wcześniejsze wypowiedzenie umowy na czas określony, zawartej na okres nieprzekraczający sześciu miesięcy, jest zasadniczo rozwiązaniem gorszym dla pracownika, gdyż zdecydowanie zmniejsza stabilność jego zatrudnienia.

[srodtytul]Klauzula w każdym momencie[/srodtytul]

Zaznaczyć należy, że klauzula wprowadzająca dopuszczalność wcześniejszego wypowiedzenia umowy o pracę może być zastosowana przez strony już w momencie zawierania umowy, jak też może być do niej wprowadzona później w trakcie jej trwania.[b] Wskazywał na to wyraźnie Sąd Najwyższy w uchwale z 14 czerwca 1994 r. (I PZP 26/94)[/b], podnosząc, że strony mogą w okresie trwania umowy o pracę zawartej na czas określony, dłuższy niż sześć miesięcy, przewidzieć dopuszczalność wcześniejszego rozwiązania tej umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Oznacza to, że strony umowy o pracę mogą również np. poprzez zawarcie późniejszego aneksu zmienić treść zawartej już umowy i wprowadzić do niej zapis o dopuszczalności wcześniejszego rozwiązania umowy za dwutygodniowym wypowiedzeniem. Skuteczność takiego porozumienia modyfikującego treść dotychczasowej umowy nie zależy bowiem od tego, kiedy zostało ono zawarte. Może więc być ono zamieszczone w umowie zaraz po jej zawarciu, jak i w dowolnym czasie jej trwania. Wynika to z faktu, że zawarty w art. 33 k.p. zwrot „przy zawieraniu umowy o pracę na czas określony” nie ma charakteru zakazu wyłączającego możliwość ustanowienia wypowiedzenia umowy w trakcie jej realizacji.

[ramka][b]Przykład[/b]

Pracownica zawarła ze spółką X umowę o pracę na okres ośmiu miesięcy. Po trzech miesiącach trwania angażu pracodawca zaproponował jej zawarcie aneksu, w którym wprowadzono dodatkowy punkt przewidujący dopuszczalność rozwiązania umowy za dwutygodniowym jej wypowiedzeniem. Pracownica wyraziła zgodę na taką zmianę treści umowy i podpisała aneks. Następnie po upływie miesiąca spółka X wypowiedziała jej umowę o pracę wskazując na zapis o wypowiedzeniu umowy o pracę. Pracownica wniosła wówczas odwołanie do sądu pracy, żądając zasądzenia odszkodowania. Kwestionowała wręczone jej wypowiedzenie i podnosiła, że przy zawieraniu umowy o pracę nie przewidziano możliwości jej wypowiedzenia. Sąd jednak oddalił jej powództwo, uznając, że pracodawca postąpił prawidłowo.[/ramka]

Warto także zaznaczyć, że umowa o pracę zawarta na czas określony, dłuższy niż sześć miesięcy, w której strony przewidziały dopuszczalność jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem (art. 33 kodeksu pracy), może być w ten sposób rozwiązana także przed upływem sześciu miesięcy jej trwania.

[srodtytul]Można przed sześcioma miesiącami[/srodtytul]

[b]Tak też wypowiadał się Sąd Najwyższy w uchwale z 7 września 1994 r. (I PZP 35/94).[/b] Pracodawca może więc, w każdym czasie trwania umowy o pracę rozwiązać ją, korzystając z zapisu dopuszczającego jej wypowiedzenie, jeżeli nie zachodzą przypadki szczególnej ochrony pracowników (np. pracowników w wieku przedemerytalnym czy na urlopie).

[i]Autor jest sędzią w Sądzie Okręgowym w Kielcach[/i]