Nie chodzi tu o sprawdzenie dorobku zawodowego przy awansie zawodowym pedagoga, lecz o weryfikację, w jaki sposób wywiązuje się on ze swoich podstawowych obowiązków.

Nie dotyczy to jednak nauczyciela stażysty, który podlega odrębnej ocenie. Aby zaliczyć mu staż i starać się o kolejny stopień awansu, musi zakończyć staż pozytywną oceną dorobku zawodowego oraz uzyskać akceptację komisji kwalifikacyjnej. Stażyści są zatem wnikliwiej badani. Zbędny jest więc dodatkowy sprawdzian przeprowadzany przez dyrektora szkoły.

[srodtytul]Mianowani i dyplomowani na dywanik[/srodtytul]

Pod lupą będą natomiast wszyscy pozostali nauczyciele, dotychczas mianowani i dyplomowani. Aby jednak nie powtarzać całego trybu sprawdzania, dyrektor szkoły może zbadać pracę pedagoga nie wcześniej niż po roku od poprzedniej oceny lub wskazania jego dorobku zawodowego.

Przeważnie z inicjatywą sprawdzenia, jak nauczyciel wywiązuje się z obowiązków, występuje dyrektor szkoły lub innej placówki oświatowej, która go zatrudnia. Ma prawo o to wystąpić także sam pedagog lub organy nadzorujące i prowadzące szkołę. Taki wniosek może też pochodzić od rady szkoły lub rady rodziców.

Nie bada się, czy złożony wniosek jest zasadny. Na dyrektorze ciąży bowiem obowiązek sprawdzenia pracy belfra w ciągu trzech miesięcy, licząc od dnia wpływu pisma. Nie ma tutaj znaczenia, kto je zainicjował. Jedynie gdy trzymiesięczny termin na zbadanie pracy nauczyciela przypadłby w ciągu roku od poprzedniej analizy, szef nie musi zachować wymaganego okresu. Nie oznacza to jednak, że takiego sprawdzenia wywiązywania się z zawodowych obowiązków w ogóle nie będzie. Ten wymóg nie zostaje zdjęty z dyrektora. Musi on go zrealizować niezwłocznie z upływem roku od poprzedniego badania.

[srodtytul]Co oceniać[/srodtytul]

Nauczyciela ocenia się pod kątem realizacji powierzonych mu zadań związanych z zajmowanym stanowiskiem, czyli dyrekcja skontroluje prowadzone przez niego lekcje, podejście do uczniów, stosunek do obowiązków służbowych oraz zaangażowanie w życie szkoły. Dokładne kryteria oceny wynikają z [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=133088]rozporządzenia ministra edukacji narodowej z 2 listopada 2000 r. w sprawie kryteriów i trybu dokonywania oceny pracy nauczyciela, trybu postępowania odwoławczego oraz składu i sposobu powoływania zespołu oceniającego (DzU nr 98, poz. 1066 ze zm.)[/link].

Dyrektor szkoły bada przede wszystkim:

- poprawność merytoryczną i metodyczną prowadzonych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych,

- prawidłowość realizacji innych zadań zawodowych wynikających ze statutu szkoły, która zatrudnia nauczyciela,

- kulturę i poprawność języka, pobudzanie inicjatywy uczniów, zachowanie odpowiedniej dyscypliny uczniów na zajęciach,

- zaangażowanie zawodowe nauczyciela (udział w pozalekcyjnej działalności szkoły, pracach zespołów nauczycielskich, podejmowanie innowacyjnych działań w zakresie nauczania, wychowania i opieki, zainteresowanie uczniem i jego środowiskiem, współpraca z rodzicami),

- aktywność nauczyciela w doskonaleniu zawodowym,

- działania pedagoga przy wspomaganiu wszechstronnego rozwoju ucznia, z uwzględnieniem jego możliwości i potrzeb,

- przestrzeganie porządku pracy (punktualność, pełne wykorzystanie czasu lekcji, właściwe prowadzenie dokumentacji).

Te kryteria zależą od rodzaju placówki oświatowej, która zatrudnia belfra. Co innego zatem będzie brane pod uwagę u nauczyciela szkoły podstawowej, a co innego u pedagogów np. zakładów poprawczych, schronisk dla nieletnich czy szkół artystycznych. W szczególnych placówkach są też ekstrawymagania wobec zatrudnionej tam kadry.

[srodtytul]W kilku szkołach[/srodtytul]

Gdy belfer np. uzupełnia pensum w innej placówce, to aby prawidłowo zbadać jego wywiązywanie się z zadań, porozumieć muszą się dyrektorzy obu szkół. Co do zasady ocenia go szef tej, która jest dla pedagoga podstawowym miejscem pracy. Gdyby jednak jej dyrektor zbadał dokonania podwładnego bez porozumienia z kolegą z drugiej placówki, ocena jest nieważna. Aby więc rzetelnie sprawdzić pedagoga pracującego w kilku miejscach, jego szefowie muszą działać w porozumieniu.

[ramka][b]Opis z uzasadnieniem[/b]

Sama ocena pracy nauczyciela ma charakter opisowy, trzeba w niej uwzględnić dane pedagoga i informacje o przebiegu jego kariery zawodowej. Dodatkowo szef uzasadnia badanie, podając (w zależności od oceny końcowej), jakie kryteria belfer spełnił z wyróżnieniem, a w jakich ma uchybienia.

Ocenę kończy tzw. stwierdzenie uogólniające, czyli nadanie nauczycielowi noty wyróżniającej, dobrej lub negatywnej. W tym opisie powinna też znaleźć się informacja o przysługującym pedagogowi terminie odwołania się od przeprowadzonego badania. Odwołać może się w ciągu 14 dni od otrzymania noty.[/ramka]