Kiedy składka na Fundusz Pracy od płacy minimalnej z 2011 r.

Początek nowego roku kalendarzowego z reguły oznacza wzrost minimalnej pensji, który przekłada się nie tylko na wysokość wielu świadczeń wypłacanych ze stosunku pracy, ale również na poziom zobowiązań składkowych.

Na szczególną uwagę zasługują w tym kontekście naliczenia składki na Fundusz Pracy, opłacanej m.in. za osoby pozostające w stosunku pracy, stosunku służbowym oraz osoby wykonujące pracę w ramach umowy o pracę nakładczą.

Jest ona obliczana od kwot stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (bez stosowania rocznego ograniczenia do 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia), wynoszących w przeliczeniu na miesiąc:

• co najmniej minimalne wynagrodzenie za pracę, czyli w 2012 r. 1500 zł,

• co najmniej 80 proc. ustawowego minimum, czyli 1200 zł  w przypadku pracowników w pierwszym roku ich pracy zawodowej.

O powyższym przesądza art. 104 ust. 1 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (tekst jedn. DzU z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.).

Zatem obowiązek opłacenia tej składki nie zawsze zależy od wysokości faktycznie wypłaconej pensji, lecz od jej wysokości w przeliczeniu na miesiąc. Takiego przeliczenia trzeba dokonać wtedy, gdy pracownik:

• rozpoczął lub zakończył zatrudnienie w trakcie miesiąca,

• pobierał wynagrodzenie za czas choroby albo zasiłek chorobowy,

• korzystał z urlopu bezpłatnego lub miał inne nieobecności zmniejszające pensję za pracę.

Przykład

Spółka z branży budowlanej zatrudnia od 9 stycznia 2012 r. pracownika. W umowie o pracę zagwarantowaną ma stałą pensję w wysokości 1700 zł brutto miesięcznie. Ponieważ zaczął pracować w trakcie miesiąca, jego pensja za styczeń będzie niższa niż płaca minimalna:

1700 zł : 168 godz. = 10,12 zł

10,12 zł x 32 godz. = 323,84 zł

1700 zł - 323,84 zł = 1376,16 zł

Nie zmieni to jednak faktu, że składka na FP za ten miesiąc będzie należna, ponieważ wynagrodzenie pracownika w przeliczeniu na cały miesiąc to kwota nie niższa niż minimalna płaca. Składkę trzeba jednak naliczyć od kwoty faktycznie wypłaconej pensji (1376,16 zł).

Gdyby pracownik otrzymywał zmienną pensję (np. wynagradzany był stawką akordową lub prowizyjną), aby ustalić obowiązek opłacenia za niego tej składki za styczeń, należałoby podzielić faktycznie uzyskany za ten miesiąc przychód przez liczbę dni przepracowanych w tym miesiącu, a wynik pomnożyć przez liczbę dni, w których pracownik świadczyłby pracę, gdyby pracował pełny miesiąc.

Przesunięty termin

W firmach, które wynagrodzenie za dany miesiąc stawiają do dyspozycji pracowników w pierwszych dniach miesiąca następnego, na przełomie roku może pojawić się problem z tym, do jakiej płacy minimalnej się odnieść  ustalając obowiązek opłacenia składki na FP.

Prawidłowe jest odniesienie się do ustawowego minimum obowiązującego w miesiącu, za który przysługuje wynagrodzenie. Oznacza to, że w przypadku płacy za grudzień 2011 r. płatnej w styczniu 2012 r. właściwym wyznacznikiem jest gwarantowane minimum z 2011 r., czyli 1386 zł lub 80 proc. tej kwoty dla pracownika w pierwszym roku zatrudnienia.

Przy zleceniu data

Inne zasady decydują o obowiązku opłacenia składki na FP za zleceniobiorcę, ponieważ:

• ważny jest tu poziom minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu wypłaty należności za wykonaną

pracę (zawsze w wysokości 100 proc. najniższej płacy),

• wynagrodzenie należy przeliczyć na okres miesiąca tylko wtedy, gdy zleceniobiorca osiąga pensję ustaloną w stawce miesięcznej, a umowa rozpoczyna lub kończy się w trakcie miesiąca.

Przykład

Pan Piotr od 7 listopada 2011 r. wykonuje umowę zlecenia, z tytułu której otrzymuje wynagrodzenie określone w stawce godzinowej. Jest ona dla niego jedynym źródłem utrzymania. Pierwszą podlegającą oskładkowaniu należność w wysokości 1450 zł otrzymał w styczniu 2012 r.

Ponieważ kwota ta jest niższa od płacy minimalnej z 2012 r., nie trzeba naliczać od niej składki na FP. Wspomnianego wynagrodzenia nie należy przeliczać na okres miesiąca, gdyż w umowie zlecenia nie przewidziano wynagrodzenia w miesięcznej stawce.

Wyjątkowo składka na FP powinna być opłacana za osobę, której oskładkowane przychody z konkretnego tytułu ubezpieczeniowego są niższe niż minimalne wynagrodzenie, ale:

• posiada ona kilka tytułów do obowiązkowych ubezpieczeń emerytalnego i rentowych oraz

• łączna wysokość oskładkowanych należności z tych tytułów to kwota nie niższa niż minimalne wynagrodzenie bądź 80 proc. ustawowego minimum.

Ustalając obowiązek naliczania składek na FP, należy pomijać przychody ze źródeł, które są tytułem do dobrowolnych ubezpieczeń emerytalno-rentowych.

Czasem przychód bez znaczenia

Poziom uzyskiwanych przychodów w kontekście składki na FP nie ma znaczenia w stosunku do kobiet w wieku co najmniej 55 lat oraz mężczyzn w wieku co najmniej 60 lat.

Od 1 lipca 2009 r. nie ma obowiązku opłacania za nie omawianej składki, bez względu na wysokość otrzymywanych należności. Jeżeli zatrudniony osiąga ten wiek w innym dniu niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego, to zwolnienie z opłacania składek na FP przysługuje od miesiąca następnego.