Do końca września br. trzeba było za nich odprowadzać składki zdrowotne, jeśli pobierali świadczenie pieniężne za pełnienie funkcji.Taką m.in. zmianę wprowadza [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=238178]nowelizacja z 24 sierpnia ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (DzU nr 166, poz. 1172)[/link].

Znaczy to, że teraz członkowie rad opłacają te składki, nawet jeśli nie otrzymują świadczeń pieniężnych za zasiadanie w tym organie. Z kręgu ubezpieczonych zostali jednak wykluczeni ci z nich, którzy nie mają miejsca zamieszkania w Polsce, w tym mieszkający w którymś z krajów unijnych. Należy je rozumieć – zgodnie z art. 25 kodeksu cywilnego – jako miejscowość, w której osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu.

[ramka][b]Przykład 1[/b]

Pan Peter jest od 2 stycznia br. członkiem rady nadzorczej w warszawskiej spółce z o.o., za co dostawał sute wynagrodzenie. Na stałe mieszka w Berlinie. Od 2 stycznia do końca września podlegał z tego tytułu ubezpieczeniu zdrowotnemu. Od 1 października został z niego wyłączony, bo nie ma miejsca zamieszkania w Polsce. Spółka powinna więc go wyrejestrować z ubezpieczenia zdrowotnego.[/ramka]

[ramka][b]Przykład 2[/b]

Pan Łukasz mieszka w Warszawie od 7 maja br. Zasiada społecznie w radzie nadzorczej spółdzielni, nie otrzymując za to ani grosza. Do końca września nie podlegał ubezpieczeniu zdrowotnemu jako członek rady, bo nie dostawał świadczenia pieniężnego za piastowanie funkcji. Od 1 października jest objęty obowiązkowo tym ubezpieczeniem. A to dlatego że ma miejsce zamieszkania w naszym kraju.[/ramka]

[srodtytul]Kiedy w ubezpieczeniu[/srodtytul]

Obowiązek ubezpieczenia istnieje od dnia powołania do zaprzestania pełnienia funkcji. Dotyczy to zarówno rad nadzorczych w spółkach prawa handlowego (np. spółka z o.o., spółka akcyjna), jak i w spółdzielniach, przedsiębiorstwach państwowych oraz innych podmiotach, gdzie taki organ występuje. Ubezpieczeniu nie podlegają jednak członkowie innych organów o zbliżonych kompetencjach, np. komisji rewizyjnej w spółce z o.o, rady osiedla czy też rady fundacji.

Przez powołanie rozumiemy czynności organów statutowych, skutkujące uzyskaniem przez daną osobę statusu członka rady nadzorczej w konkretnym podmiocie. Przykładowo w spółce z o.o. członka rady powołają wspólnicy w uchwale, chyba że umowa spółki wprowadza odrębne zasady, a w spółdzielni – walne zgromadzenie, zebranie przedstawicieli lub zebranie grup członkowskich, w zależności od postanowień statutu.

[srodtytul]Płaci organ[/srodtytul]

Płatnikiem składek za członka rad nadzorczych jest podmiot, w którym działa rada nadzorcza. Płatnik zgłasza menedżera do ZUS oraz rozlicza i odprowadza za niego składki. Zgłasza go do ubezpieczenia zdrowotnego na formularzu ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia 22 40 xx. Składki wykazuje w imiennym raporcie miesięcznym ZUS RZA, również oznaczonym kodem tytułu 22 40 xx. Raporty rozliczeniowe sporządza za każdy miesiąc, kiedy członek rady nadzorczej osiągnął przychód. Za miesiąc, kiedy nic nie uzyskał, składa za niego imienny raport miesięczny ZUS RZA, gdzie wykazuje zerową podstawę wymiaru i zerową kwotę składki zdrowotnej. Obowiązek ubezpieczenia wygasa w dniu zaprzestania pełnienia funkcji członka rady.Spółka jest wówczas zobowiązana wyrejestrować go na formularzu ZUS ZWUA.

[srodtytul]Podstawa to przychód[/srodtytul]

Podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne za członka rady stanowi kwota przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych, otrzymywanego z tytułu pełnionej funkcji. Przychody, jakie dostają osoby zasiadające w radzie nadzorczej, pochodzą – niezależnie od sposobu ich powołania – z działalności wykonywanej osobiście. Do przychodów tych zaliczamy otrzymane lub postawione do dyspozycji menedżera pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość świadczeń w naturze lub innych nieodpłatnych świadczeń. Składkę naliczamy od wszystkich przychodów uzyskiwanych z tytułu pełnionej funkcji. A więc nie tylko od wynagrodzenia w gotówce, ale również od diet i innych należności związanych np. z podróżą służbową także wtedy, gdy na podstawie przepisów podatkowych przychody te są zwolnione z podatku. Jeżeli członek rady korzysta z hotelu i koszty z tym związane pokrywa firma, to wartość tego świadczenia w naturze (pobytu w hotelu) stanowi podstawę wymiaru składki. Nie ma wówczas znaczenia, na kogo został wystawiony rachunek: na członka rady czy bezpośrednio na firmę. W obydwu przypadkach od wartości tego świadczenia należy opłacić składkę zdrowotną.

[ramka][b]Przykład 3[/b]

Członkowie rady nadzorczej w spółce z o.o., mający miejsce zamieszkania w Polsce, otrzymują wynagrodzenie w wysokości 4000 zł miesięcznie. Spółka zwraca im również koszty dojazdu do swojej siedziby oraz pokrywa koszty pobytu w hotelu. W podstawie wymiaru składki uwzględniamy zarówno wypłacone wynagrodzenie w gotówce, jak i należności związane z dojazdami i zakwaterowaniem.[/ramka]

[srodtytul]Nie wszystko w zaliczce[/srodtytul]

Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9 proc. podstawy wymiaru. Z tego 7,75 proc. podstawy odliczamy od podatku dochodowego od osób fizycznych, a pozostałe 1,25 proc. finansuje ubezpieczony z własnego dochodu. Owe 1,25 proc. członkowie rady zawsze płacą z własnych środków, nawet jeżeli naliczona składka okaże się wyższa od zaliczki na podatek. Nie dotyczy ich bowiem zasada obniżenia składki do wysokości zaliczki na podatek. Członek rady podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu bez względu na posiadanie innych tytułów do ubezpieczenia. Gdy jest równocześnie np. pracownikiem, zleceniobiorcą czy też prowadzi działalność gospodarczą, podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z każdego z tych tytułów. Obowiązkowo ubezpieczeniem zdrowotnym jest objęty również wtedy, gdy ma ustalone prawo do emerytury lub renty.