[b]– Pracownica będąca na trzecim z kolei urlopie wychowawczym poinformowała pracodawcę, że spodziewa się czwartego dziecka. Czy jest jakieś ograniczenie w udzielaniu urlopów wychowawczych dla pracownic, czy też pracodawca jest zobligowany do ich udzielania bez żadnego limitu?[/b] – pyta czytelnik.

Ilość urlopów wychowawczych, z których może skorzystać pracownica, nie jest limitowana. Pracodawca nie może jej wypowiedzieć ani rozwiązać z nią umowy o pracę w okresie od dnia złożenia wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu. Rozstanie w tym czasie jest dopuszczalne tylko w razie ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy, a także gdy zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.

[srodtytul]Co miesiąc raporty[/srodtytul]

Osoby przebywające na urlopach wychowawczych są objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi. W tym czasie mają ciągle status pracowników, dlatego pracodawca nie powinien ich wyrejestrowywać z ubezpieczeń społecznych. Nie zgłasza ich dodatkowo do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA.

Musi za to składać raporty ZUS RCA z kodem 12 11 xx, w których nalicza składki za te osoby na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, pod warunkiem złożenia przez pracownika oświadczenia, że nie podlega ubezpieczeniom społecznym z innego tytułu i nie ma prawa do renty lub emerytury.

Pracodawca ma także obowiązek co miesiąc przekazywać do ZUS raport imienny wykazujący przerwy w opłacaniu składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu pracy, z kodem ubezpieczenia 01 10 xx i kodem przerwy 121 lub 122 na druku ZUS RSA.

Te obowiązki dotyczą wszystkich płatników składek, których pracownice lub pracownicy przebywają na urlopach wychowawczych, bez względu na liczbę zatrudnianych przez nich pracowników.

[srodtytul]Podstawa wymiaru[/srodtytul]

Stanowi ją w przypadku składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osoby na urlopach wychowawczych kwota minimalnego wynagrodzenia za pracę (w 2010 r. 1317 zł). Płatnicy nie rozliczają z ZUS naliczonych przez siebie składek. Są one finansowane przez ZUS ze środków budżetu państwa.

Do obowiązków płatników składek należy również zgłoszenie osób przebywających na urlopach wychowawczych do ubezpieczenia zdrowotnego i naliczanie składki na ubezpieczenie zdrowotne za te osoby. Podstawę wymiaru składek zdrowotnych stanowi kwota świadczenia pielęgnacyjnego, czyli aktualnie 520 zł.

[srodtytul]Bez macierzyńskiego, ale z zasiłkiem[/srodtytul]

Pracownicy, która urodziła dziecko w okresie urlopu wychowawczego, nie przysługuje urlop macierzyński. Za to należy jej się zasiłek macierzyński za okres odpowiadający części urlopu macierzyńskiego, która przypada po porodzie, czyli przez okres skrócony o dwa tygodnie. W razie urodzenia, w trakcie urlopu wychowawczego, jednego dziecka przy jednym porodzie zasiłek macierzyński przysługuje przez 18 tygodni.

Pracownica na wychowawczym może również wystąpić do pracodawcy o udzielenie jej dodatkowego zasiłku macierzyńskiego przez okres do dwóch tygodni (14 dni).

W okresie wypłaty pracownicy zasiłku macierzyńskiego w trakcie urlopu wychowawczego pracodawca powinien zmienić kod ubezpieczenia z 12 11 na 12 40 i naliczać składki emerytalne i rentowe od zasiłku macierzyńskiego, jeżeli pracodawca taki zasiłek wypłaca.

[ramka][b]Jakie przepisy to regulują[/b]

- art. 186 i art. 186[sup]1[/sup] [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=B5E347C50E4D2860978BAD3D891C7A48?n=1&id=76037&wid=337521]kodeksu pracy[/link],

- art. 29 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8D85AAF5E5419AF9519F36F48FD8E7F4?id=352798]ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (DzU z 2010 r. nr 77, poz. 512)[/link],

- art. 6 ust. 1 pkt 19 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=A437B982C9BF480EC03300B912E60DF9?id=333804]ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (DzU z 2009 r. nr 205, poz.1585 ze zm.)[/link],

- [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=330525]rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (DzU nr 186, poz. 1444)[/link].[/ramka]

[i]Autorka jest radcą prawnym w Departamencie Ubezpieczeń Społecznych w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej[/i]