Tak uznał Wojewódzki Sad Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 13 marca 2013 r. (I SA/Gd 225/13).
Stan faktyczny
Podatniczka od lipca 2003 r. prowadziła działalność w ramach spółki jawnej. W 2009 r. wystąpiła ze spółki. Zachowała prawo do przypadającej na nią części majątku spółki. Chodziło o wniesiony wkład (1 tys. zł) oraz nadwyżkę pomiędzy wartością wkładu a przypadającą na nią część majątku wypracowanego przez spółkę. Występując ze spółki, wspólniczka postanowiła się upewnić, czy uzyskane przez nią pieniądze są dla niej opodatkowanym przychodem.
Organ podatkowy odpowiedział, że tak. Przypomniał, że wkład zwrócony wspólnikowi występującemu ze spółki jawnej jest wolny od opodatkowania tylko do wysokości, w jakiej został wniesiony. Różnica pomiędzy wypłaconą wartością udziału kapitałowego a wartością wkładu wniesionego jest natomiast opodatkowana. Zdaniem fiskusa zyski z wyjścia ze spółki są przychodami z praw majątkowych.
Podatniczka zaskarżyła interpretację. Pierwszą sprawę przegrała. WSA w Gdańsku oddalił jej skargę. Przyznał, że opodatkowaniu nie podlega zwrot majątku przypadającego występującemu ze spółki cywilnej wspólnikowi. Ale nie daje to podstaw do uznania, że opodatkowaniu nie podlega również wartość wypłaconego udziału kapitałowego.
Rozstrzygnięcie
To rozstrzygnięcie WSA w Gdańsku zostało jednak skasowane przez NSA. Ponownie rozpoznając sprawię gdański WSA musiał uwzględnić wytyczne sądu kasacyjnego i uchylił interpretację.
Wyjaśnił, że wypłata udziału kapitałowego wspólnikowi po jego wystąpieniu ze spółki jawnej jest przychodem opodatkowanym w części przewyższającej wartość wniesionych przez niego do spółki wkładów. Z uzasadnienia wyroku wynika, że dla zakresu opodatkowania przychodów uzyskanych przez wspólnika występującego ze spółki, z tytułu wypłacanego mu udziału kapitałowego istotne jest jaki ma on charakter: czy chodzi o niepodzielony zysk spółki, o wypracowany przez nią majątek, czy też o pozostawiony w spółce zysk po opodatkowaniu, który zwiększa wartość wniesionego przez tegoż wspólnika do spółki wkładu.
Ostatecznie WSA uznał, że zwolnieniu podatkowemu (art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o PIT) podlega majątek otrzymany przez wspólnika ustępującego ze spółki jawnej do wysokości wniesionego wkładu z uwzględnieniem wzrostu jego wartości w wyniku pozostawienia w niej otrzymanego i opodatkowanego zysku z lat wcześniejszych.
Marcin Grzelecki doradca podatkowy, wspólnik z kancelarii Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy
Komentuje Marcin Grzelecki, doradca podatkowy, wspólnik z kancelarii Leśnodorski Ślusarek i Wspólnicy
Oceniając podatkowe skutki wystąpienia wspólnika ze spółki osobowej i wycofania wkładów, należało odróżnić instytucję wypłaty udziału kapitałowego wspólnikowi od zwrotu wniesionych wkładów. Zatem kluczowe było rozróżnienie dwóch kategorii, tj. udziału kapitałowego wspólnika w spółce i wkładu wniesionego przez wspólnika do spółki.
Organy interpretacyjne błędnie nie dostrzegały tego, że wkład wniesiony do spółki osobowej, który jest przy wystąpieniu z tej spółki zwracany, to nie tylko pierwotnie wniesiony wkład, ale również pozostawiony przez wspólnika w spółce jego zysk po opodatkowaniu.
Istotne zatem było ustalenie, czy zwrot/wypłata na rzecz występującego wspólnika jest faktycznie niepodzielonym zyskiem spółki, czy też pozostawionym w spółce zyskiem wspólnika, który podlegał już opodatkowaniu i zwiększył wartość wniesionego przez tego wspólnika do spółki wkładu. Wyrok WSA w Gdańsku należy ocenić pozytywnie.
Wyrok NSA, a w jego następstwie komentowany wyrok WSA, ugruntowuje pogląd co do niedopuszczalności podwójnego opodatkowania świadczeń otrzymywanych przez wspólników spółek osobowych w związku z ich wystąpieniem ze spółki. Problem z interpretacją przepisu ustawy o PIT, która była przedmiotem sporu, został dostrzeżony przez ustawodawcę, który 1 stycznia 2011 r. dodał pkt 11 do art. 14 ust. 3 ustawy o PIT.
Wprowadzony przepis potwierdził tezę, że raz opodatkowanych zysków nie należy drugi raz opodatkowywać w momencie wyjścia wspólnika ze spółki.
