[b]– Czy w regulaminie zakładowego funduszu świadczeń socjalnych trzeba umieścić zasady jego tworzenia?[/b] – pyta czytelnik DOBREJ FIRMY.

[b]Absolutnie nie[/b]. Byłoby to wkraczanie w kompetencje ustawodawcy.

[srodtytul]Treść limitowana...[/srodtytul]

Obowiązek wydania regulaminu nakłada na pracodawcę art. 8 ust. 2 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=74017]ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.)[/link], dalej ustawa o zfśs. Przepis ten określa też jego tzw. zakres przedmiotowy, czyli treść. Mają się w niej znaleźć zasady:

- i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z funduszu, z uwzględnieniem sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej,

- przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej.

Brzmienie wszystkich postanowień pracodawca ustala z zakładową organizacją związkową, zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=162202]ustawy z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.)[/link]. A jeśli jej nie ma, z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

Żaden z trybów przyjmowania regulaminu nie pozwala na zamieszczanie w jego treści zasad tworzenia funduszu i naliczania corocznego odpisu podstawowego. Te są bowiem określone samą ustawą o zfśs. Dlatego że – co do zasady – przepisy rangi ustawowej nakładają na pracodawców obowiązki finansowe. Wprawdzie obowiązki te, a zwłaszcza wysokość odpisu na fundusz może być regulowana także w drodze prawa zakładowego, ale dotyczy to układów zbiorowych pracy lub regulaminów wynagradzania, a nie regulaminu zfśs.

Nawet jeśli pracodawca wprowadzi do regulaminu część dotyczącą sposobu tworzenia funduszu, to postanowienia te nie będą miały charakteru stanowiącego. Ich rola sprowadzi się do informowania o pochodzeniu środków na działalność socjalną.

[srodtytul]...mimo aktu normatywnego[/srodtytul]

Regulamin jest podstawowym dokumentem konkretyzującym zasady organizowania przez pracodawcę działalności socjalnej finansowanej ze środków zfśs. Stanowi też podstawę prawną ustalającą warunki korzystania ze świadczeń socjalnych przez osoby uprawnione. Z uwagi na dość duży stopień ogólności przepisów ustawy o zfśs jego wydanie jest niezbędne do wydatkowania środków funduszu w warunkach konkretnego pracodawcy. Dokument ten należy kwalifikować jako wewnątrzzakładowy akt normatywny, precyzujący zasady gospodarowania środkami funduszu, przeznaczania tych środków na różne rodzaje działalności socjalnej i przyznawania indywidualnych świadczeń. [b]Zdaniem SN[/b] jest źródłem prawa pracy w rozumieniu art. 9 § 1 k.p. (por. [b]wyrok z 6 grudnia 2001 r., I PKN 355/00[/b]). Dlatego jego postanowienia wiążą pracodawcę oraz osoby uprawnione w zakresie zakładowej działalności socjalnej.

Zawartość każdego regulaminu, stopień jego uszczegółowienia oraz różnorodność rodzajów i form działalności socjalnej, jakie będą finansowane u danego pracodawcy, jest zwykle wypadkową wartości środków funduszu będących do dyspozycji pracodawcy oraz potrzeb i preferencji socjalnych danego środowiska, wyznaczanych jego sytuacją życiową, rodzinną i materialną. Stąd jest zasadniczo próbą pogodzenia możliwości finansowych z potrzebami zatrudnionych. Aby regulamin spełniał swoją rolę i jak najlepiej służył załodze, pracodawca i związki zawodowe, przystępując do jego opracowania i wydania, powinni mieć podstawowe i aktualne informacje o sytuacji socjalnej personelu i emerytów – byłych pracowników, poznać ich najpilniejsze potrzeby i wówczas próbować je dostosować do możliwości finansowych.

[ramka][b]DF radzi[/b]

Konstruuj postanowienia regulaminu na tyle precyzyjne i szczegółowo, aby w przyszłości uniknąć wątpliwości interpretacyjnych. Pomoże ci to w ewentualnych sporach z osobami uprawnionymi.[/ramka]