Szef musi ci udzielić wolnego w wielu okolicznościach, jakie zostały wymienione w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=73958]rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (DzU nr 60, poz. 281 ze zm., dalej rozporządzenie o zwolnieniach od pracy)[/link].
Wszystkie te absencje w pracy mają charakter usprawiedliwiony, ale nie każda jest odpłatna.
[srodtytul]Bez wynagrodzenia[/srodtytul]
Pracodawca nie płaci za zwolnienia podwładnego od pracy z powodu: wezwania go do osobistego stawienia przez sąd, organ administracji, prokuraturę, policję czy jako biegłego oraz przez NIK w charakterze świadka lub specjalisty w postępowaniu kontrolnym;
udziału członka ochotniczej straży pożarnej w akcji ratowniczej, niezbędnego wypoczynku oraz szkolenia pożarniczego przez sześć dni w roku kalendarzowym;
uczestnictwa w postępowaniu członka doraźnego Państwowej Komisji ds. Badania Wypadków Kolejowych;
wykonywania świadczeń osobistych; przeprowadzania zajęć dydaktycznych w szkole zawodowej lub wyższej, w placówce naukowej, jednostce badawczo-rozwojowej czy na kursie zawodowym maksymalnie przez sześć godzin tygodniowo albo 24 miesięcznie.
Z darmowego zwolnienia od pracy korzysta też podwładny starający się o orzeczenie niepełnosprawności albo o zmianę już posiadanego lub o stopniu niepełnosprawności – na czas stawienia się przed powiatowym lub wojewódzkim zespołem ds. niepełnosprawności.
Organy te nie uiszczają bowiem żadnych rekompensat ani nie oddają kosztów osobom, które same się zwróciły się o ich zwołanie.
[srodtytul]Kiedy odpłatność…[/srodtytul]
Wynagrodzenie musisz natomiast dostać za następujące usprawiedliwione nieobecności:
- w celu wystąpienia jako strona lub świadek przed komisją pojednawczą,
- na czas niezbędny do poddania się niezbędnym badaniom lekarskim i szczepieniom ochronnym,
- na udział w akcji ratowniczej członka Górskiego Ochotniczego Pogotowia Ratowniczego i konieczny wypoczynek po przeprowadzonej akcji,
- na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa do oddania krwi i zrobienia koniecznych badań, jeśli nie można ich wykonać poza godzinami pracy,
- z przyczyn osobistych, jak ślub pracownika lub jego dziecka, zgon i pogrzeb małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma albo macochy, siostry, brata, teścia, teściowej, babki, dziadka czy innej osoby pozostającej na utrzymaniu zatrudnionego bądź pod jego bezpośrednią opieką.
[srodtytul]...będzie pełna[/srodtytul]
Z tytułu takiej absencji szef uiszcza ci pełne wynagrodzenie liczone jak pensja za urlop wypoczynkowy, ale składniki zmienne za okresy nie dłuższe niż miesiąc przyjmuje z miesiąca wystąpienia nieobecności.
Wynika tak z § 16 ust. 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=73966]rozporządzenia o zwolnieniach od pracy w związku z § 5 rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w kodeksie pracy (DzU nr 62, poz. 289 ze zm.)[/link].
Stosujemy więc zasady wynikające z rozporządzenia urlopowego - zobacz artykuł [b]„[link=http://www.rp.pl/artykul/419445.html]Ustawowo należny wypoczynek jest płatny nie gorzej niż praca[/link]”[/b].
[srodtytul]Kiedy rekompensata[/srodtytul]
Za niektóre usprawiedliwione nieobecności w pracy szef wprawdzie ci nie płaci, ale to nie znaczy, że za nie nic nie dostajesz.
Chodzi o absencje spowodowane wezwaniem do osobistego stawienia się przed organem wojskowym, sądem, organem administracji, prokuraturą, policją, organem właściwym w sprawach o wykroczenia, w charakterze biegłego, przed NIK jako świadek bądź specjalista w postępowaniu kontrolnym, uczestnictwem w akcji ratowniczej i niezbędnym wypoczynkiem członka ochotniczej straży pożarnej, wykonywaniem świadczeń osobistych.
W takiej sytuacji musisz przedstawić pracodawcy imienne wezwanie do osobistego stawienia się przed danym organem lub instytucją odpowiednio wcześniej.
Szef z kolei wystawia zaświadczenie o utraconej dniówce wynagrodzenia za czas tego zwolnienia od pracy, które dostarczasz wymienionemu organowi lub instytucji w celu uzyskania rekompensaty w wysokości utraconego zarobku wskazanego w zaświadczeniu firmy.
Choć przepisy tego nie precyzują, ten utracony zarobek obliczamy dokładnie tak samo, jak płatne zwolnienia.
Natomiast Główny Inspektorat Pracy uznał, że trzeba tu stosować zasady dotyczące ustalania ekwiwalentu urlopowego ([link=http://www.rp.pl/artykul/338449.html]stanowisko z 21 lipca 2009 r., GPP-110–4560–46/09/PE/RP[/link]).
[b]Jak ustalić pobory za dzień zwolnienia od pracy[/b]
Do podstawy wymiaru przyjmujemy składniki wynagrodzenia i świadczenia ze stosunku pracy, jeśli mają formę składników w stałych stawkach miesięcznych oraz zmiennych przysługujących za okresy nie dłuższe niż miesiąc.
Elementy te uwzględniamy w wynagrodzeniu za czas płatnego zwolnienia od pracy następująco:
- składniki w stałych stawkach miesięcznych określone jednakowym ryczałtem miesięcznym, np. 2300 zł, albo procentowo od tak oszacowanej podstawy, np. 10 proc. od stałej stawki miesięcznej – w kwocie należnej pracownikowi w miesiącu nieobecności,
- składniki ruchome za okresy nie dłuższe niż miesiąc,np. stawki akordowe, prowizyjne, zadaniowe, za godziny nadliczbowe i nocne – w wysokości z miesiąca absencji.
Podstawę wymiaru ze składników zmiennych dzielimy przez liczbę godzin faktycznej pracy, za jakie je uzyskaliśmy, a następnie mnożymy przez liczbę godzin roboczych wypadających – według harmonogramu podwładnego – w trakcie usprawiedliwionej absencji.
[ramka][b]Przykład [/b]
Pan Grzegorz jest zatrudniony na 1/2 etatu, po cztery godziny dziennie. W styczniu 2010 r. wziął dwa dni wolnego z racji urodzenia się dziecka (§ 15 ust. 1 rozporządzenia o zwolnieniach od pracy). Otrzymuje wynagrodzenie zasadnicze 2000 zł i zmienne premie miesięczne wynoszące od 10 do 50 proc. stawki zasadniczej.
W styczniu dostał premię za grudzień 2009 r. na poziomie 19 proc. pensji zasadniczej. Należne mu wynagrodzenie za dwa dni zwolnienia od pracy w styczniu 2010 r. szacujemy tak:
- wynagrodzenie zasadnicze w stałej stawce miesięcznej przyjmujemy w stałej kwocie miesięcznej należnej w styczniu, czyli 2000 zł,
- zmienną premię miesięczną uiszczoną w styczniu dzielimy przez liczbę godzin rzeczywiście przepracowanych w styczniu 2010 r. (72) a wynik mnożymy przez liczbę godzin pracy przypadających do przepracowania w trakcie absencji (8).380 zł : 72 godziny = 5,28 zł5,28 zł x 8 godzin = 42,24 zł (wartość premii należnej za czas nieobecności w styczniu)[/ramka]
[i][b]CZYTAJ WIĘCEJ W PORADNIKU "[link=http://www.rp.pl/temat/419499.html]ILE PŁACI SZEF[/link]"[/b][/i]