- Otrzymaliśmy pismo od komornika nakazujące zajęcie wynagrodzenia jednego z naszych pracowników zatrudnionych na 1/8 etatu z tytułu nieopłaconych składek ZUS od prowadzonej przez niego w przeszłości działalności gospodarczej. Jego miesięczna płaca to 250 zł brutto. Jakie kwoty w opisanej sytuacji powinniśmy potrącać na rzecz komornika? – pyta czytelnik.
Zakładając, że pracownik jest uprawniony do podstawowych kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej miesięczną zaliczkę podatkową (46,33 zł), do końca 2016 r. jego miesięczną pensję można pomniejszać na rzecz komornika o 16,18 zł. Natomiast w 2017 r. potrącenia nie będą możliwe, ponieważ naruszałyby kwotę wolną.
Granice potrąceń...
W myśl regulacji kodeksowych, potrącenia z wynagrodzenia za pracę mogą być dokonywane:
- w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 3/5 wynagrodzenia,
- w przypadku egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości 1/2 wynagrodzenia.
Przy zbiegu potrąceń z różnych tytułów, potrącenia kwot egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz zaliczek pieniężnych nie mogą w sumie przekraczać 1/2 wynagrodzenia, a łącznie z potrąceniami należności alimentacyjnych – 3/5 wynagrodzenia.
Kwoty wolne dla 1/8 etatu w 2016 r. i 2017 r.
...i kwota wolna
Ważnym ograniczeniem dopuszczalności potrąceń z pensji jest konieczność zachowania tzw. kwoty wolnej, będącej gwarantem pewnego minimum bytowego pracownika. W 2016 r. przy jej wyznaczaniu uwzględnia się gwarantowaną płacę minimalną w wysokości:
Listy płac za XI i XII/2016 r.
- 1850 zł brutto lub
- 1480 zł brutto (80 proc. x 1850 zł) – gdy mamy do czynienia z pracownikiem w pierwszym roku kariery zawodowej.
Zaznaczmy, że od 1 stycznia 2017 r. zniknie zróżnicowanie ustawowego minimum płacowego w zależności od stażu pracy. W konsekwencji, od nowego roku przy liczeniu kwoty wolnej od zajęć trzeba będzie odnosić się do 100 proc. wynagrodzenia minimalnego (czyli do 2000 zł brutto).
Na ostateczną wysokość omawianej kwoty wolnej wpływają także:
- wskaźniki podatkowe, takie jak zryczałtowane koszty uzyskania przychodu i kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek, którą stosujemy tylko wówczas, gdy pracownik złoży w zakładzie formularz PIT-2, oraz
- wymiar etatu.
Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, kwota wolna ulega zmniejszeniu proporcjonalnie do wymiaru etatu (dotyczy to także potrąceń dobrowolnych). Kalkulując jej wysokość, w pierwszej kolejności ustala się gwarantowane minimum brutto w proporcji do etatu, a następnie odejmuje się od niego należności podatkowo-składkowe.
>W tabeli przedstawiamy wysokość kwoty wolnej od potrąceń w 2016 r. i 2017 r. (w zł) dla pracownika pracującego na 1/8 etatu, obowiązującej przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz potrącanie należności na rzecz pracodawcy.
Krok po kroku
Przy założeniu, że pracownik, o którym mowa w pytaniu, jest uprawniony do kosztów uzyskania przychodu w wysokości 111,25 zł i kwoty zmniejszającej zaliczkę podatkową (46,33 zł), skalkulowanie potrącenia komorniczego z jego pensji należnego za miesiące 2016 r. powinno wyglądać następująco >patrz lista płac.
Tylko do końca roku
W 2017 r. płaca minimalna wzrasta do poziomu 2000 zł brutto. Oznacza to, że od przyszłego roku nie będzie możliwe dokonywanie zajęć na rzecz komornika w przedstawionych okolicznościach, gdyż naruszałyby one kwotę wolną od potrąceń.
podstawa prawna: art. 871 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn. DzU z 2016 r., poz. 1666)
podstawa prawna: rozporządzenie Rady Ministrów z 9 września 2016 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę w 2017 r. (DzU z 2016 r., poz. 1456)
