Satysfakcja z dobrze wykonanego zadania motywuje do pracy. Ale nie tylko. Każdy z nas pracuje przecież za pieniądze. Wynagrodzenie jest podstawowym elementem stosunku pracy. Potwierdza to art. 22 kodeksu pracy.

Oprócz podstawowej pensji, która należy się wszystkim zatrudnionym, pracownicy mogą też od swojego szefa otrzymywać dodatkowe świadczenia.

Pieniądze ekstra

Najczęściej dodatkowa gratyfikacja ma postać nagrody lub premii. Pierwsza jest świadczeniem uznaniowym. To szef decyduje, komu ją przyznać. Zwykle ma formę pieniężną, ale może też być rzeczowa.

Także Sąd Najwyższy w wyroku z 8 czerwca 1977 (I PR 175/76) wyjaśnił, że uznaniowy charakter nagrody polega na tym, że zarówno przyznanie jej pracownikowi, jak i określenie jej wysokości należy do zakresu swobodnego uznania pracodawcy.

Premia jest natomiast wypłacana w formie pieniężnej. Pracownik nabywa do niej prawo w przypadku spełnienia warunków do jej uzyskania. Mogą być one określone np. w regulaminie wynagradzania czy bezpośrednio w samej umowie o pracę.

Specyficzną premią, bo przyznawaną za wysługę lat pracy, jest nagroda jubileuszowa. To świadczenie wypłacane jest pracownikom po upływie określonego czasu pracy, np. po 10, 20 czy 30 latach. Przysługuje tylko u tych pracodawców, u których przepisy o wynagradzaniu przewidują wypłatę takiego świadczenia.

Jego uzyskanie może być uzależnione od ogólnego stażu pracy czy też od długości zatrudnienia w danej firmie albo branży. Wszystko zależy od woli pracodawcy. Prawo do nagrody jubileuszowej nie jest powszechne. Jej wysokość może być różna. Pewnym grupom zawodowym wypłatę jubileuszówki gwarantują przepisy szczególne. Dotyczy to np. pracowników urzędów państwowych czy nauczycieli.

Firmy oferują często swoim pracownikom także inne, pozapłacowe świadczenia. Takimi są karty upoważniające do prywatnej opieki medycznej, ubezpieczenia grupowe, bilety do kina czy karnety na zajęcia sportowe. Mimo kryzysu ciągle wielu pracodawców dąży do zapewnienia zatrudnionym coraz to nowych, ciekawszych i bardziej innowacyjnych rozwiązań pozwalających utrzymać ich w firmie oraz zwiększyć ich motywację.

Różne upominki

Dlatego przedsiębiorcy starają się wyjść naprzeciw realnym potrzebom pracowników, zadając sobie pytanie, jaki prezent lub jaka forma dodatkowego świadczenia byłyby najbardziej trafione, a przy tym korzystne dla pracodawcy. Zdają sobie sprawę, że gwarantem skuteczności narzędzi motywacyjnych jest dopasowanie nagród do potrzeb każdego pracownika.

Wbrew pozorom wysokość gratyfikacji często nie jest aż tak istotna. Ważne jest, aby odpowiadała realnym potrzebom, bo tylko taki prezent faktycznie sprawi przyjemność osobie wyróżnionej i przyniesie oczekiwany efekt.

Karty upominkowe w cenie

Na realizację tych założeń nie zawsze pozwalają kosze z prezentami, np. ze słodyczami. Często ich zawartość nie satysfakcjonuje załogi. Ale już karty żywieniowe lub karty podarunkowe bardziej cieszą pracowników. Są one coraz częściej stosowaną formą motywacji w Polsce.

Poza korzyściami, jakie przynoszą obdarowanym pracownikom,  mogą też oznaczać wymierne korzyści dla przedsiębiorstw. – Pracodawca, wykonując tylko jeden przelew, może jednocześnie zasilić nawet kilka tysięcy kart na różne kwoty – tłumaczy specjalista z firmy Edenred Polska, świadczącej usługi przedpłacone w sektorze B2B.

Przede wszystkim jednak taka forma docenienia pracowników, np. z okazji świąt Bożego Narodzenia, daje korzyści finansowe, jeśli na karty podarunkowe zostaną wykorzystane środki zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. W przeciwieństwie do tradycyjnych bonów przedpłacone takie karty podarunkowe są, co do zasady, zwolnione z podatku dochodowego do kwoty 380 zł w roku podatkowym i nie powodują zwiększenia podstawy wymiaru składek na ZUS.

Jak bowiem tłumaczą eksperci podatkowi, karty przedpłacone, pełniące funkcję elektronicznego pieniądza, można uznać za nieopodatkowane świadczenie pieniężne. Dlatego mogą mieścić się w zwolnieniu podatkowym. Istotne jest, by nie przejawiały cech bonu towarowego.

Nie bez znaczenia jest także, że wartość zasilenia kart podarunkowych nie powinna być objęta podatkiem VAT.

Obiad na mieście

Karty żywieniowe pozwalają z kolei zapewnić posiłek pracownikom niezależnie od lokalizacji i wielkości przedsiębiorstwa. Dzięki nim pracownicy mogą korzystać z wybranych restauracji, kafeterii, barów szybkiej obsługi czy bistro, piekarni, delikatesów i innych placówek gastronomicznych, jednocześnie zapewniając pracodawcy wydawanie środków zgodnie z ich przeznaczeniem, czyli na posiłki.

Stosowanie tych świadczeń pozapłacowych pozwala pracodawcy zoptymalizować koszty, a ich wprowadzenie nie wymaga funduszu socjalnego. Wartość kart żywieniowych jest zwolniona ze składek ZUS do  kwoty 190 zł miesięcznie na jednego pracownika i jest dla firmy kosztem uzyskania przychodu.

Pracodawca przekazując pracownikom karty żywieniowe, zaoszczędzi też na składkach ZUS, co w skali całego przedsiębiorstwa może stanowić niebagatelną sumę.

Komentuje Henrietta Varju, dyrektor marketingu i sprzedaży w Edenred Polska

Dzisiaj większość pracodawców zdaje sobie sprawę, że przeznaczenie pewnych środków na motywację pracowników to konieczność, pozwalająca utrzymać zespół składający się ze specjalistów zaangażowanych w dążenie do wspólnego celu, jakim jest rozwój firmy.

Dobry pakiet świadczeń pozapłacowych pomaga pracodawcom przyciągnąć i utrzymać talenty, stanowiące największą wartość przedsiębiorstwa. Pracownicy niektórych firm są już przyzwyczajeni do tego, że z okazji np. świąt czy jubileuszu otrzymują pewne świadczenia pozapłacowe.

Każda forma dodatkowego wynagrodzenia jest co do zasady pozytywnie odbierana przez pracowników, ponieważ w ten sposób pracodawca okazuje zainteresowanie i  docenia pracę swojego zespołu. W organizacjach, w których stosuje się takie formy nagradzania, odnotowuje się wyższy poziom zadowolenia z wykonywanej pracy i wzrost zaangażowania w realizację powierzanych obowiązków.

Świadczenia pozapłacowe są nie tylko nagrodą dla pracowników i gratyfikacją za efektywną pracę. Osobisty charakter i zaangażowanie przy wręczaniu takiej formy świadczenia stanowią także zachętę do dalszej pracy. Mają one ponadto duży wpływ na stosunek pracownika do firmy, ponieważ budują jego przywiązanie również w wymiarze emocjonalnym.