Spowolnienie gospodarcze nie spowodowało masowego rezygnowania z prowadzenia zakładowego funduszu świadczeń socjalnych (zfśs). Pracodawcy starają się raczej dopasować wysokość rocznych odpisów do realnych możliwości finansowych, a sposób ich wykorzystania – do faktycznych potrzeb personelu.

Oczywiście katalog preferowanych świadczeń musi być wcześniej skonsultowany z przedstawicielami pracowników lub wszystkimi pracownikami (w firmach, gdzie nie istnieją związki zawodowe) oraz zapisany w wewnętrznym regulaminie zfśs.

Wynika to z art. 8 ust. 2 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=9D80F8B2B19E3266FB013BDC3C022597?id=74017]ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.)[/link], dalej ustawa o zfśs.

[srodtytul]Według kryterium dochodowego[/srodtytul]

Przy przyznawaniu indywidualnych świadczeń z zfśs [b]pracodawca powinien zawsze kierować się kryterium dochodowym (socjalnym), a nie takim jak staż czy wyniki pracy[/b] (wyroki SN z 20 sierpnia 2001 r., I PKN 579/00, i z 16 sierpnia 2005 r., I PK 12/05).

Należy jednak zwrócić uwagę także na stanowisko Sądu Najwyższego, zgodnie z którym [b]kryterium socjalne, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o zfśs, odnosi się jedynie do przyznawania ulgowych świadczeń i usług[/b], o których mowa w art. 2 ust. 1 ustawy (wyrok z 23 października 2008 r., II PK 74/08).

Planując wydatki socjalne, dobrze jest uwzględnić strukturę personelu, czyli przedziały wiekowe, poziomy wynagrodzeń, liczbę i wiek dzieci osób uprawnionych.

[srodtytul]Bez składek, ale z podatkiem[/srodtytul]

Świadczenia z zfśs są zasadniczo zwolnione ze składek ZUS (por. § 2 ust. 1 pkt 19 i 21 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=77617]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, DzU nr 161, poz. 1106 ze zm.[/link]).

Jeśli chodzi o podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT), najwięcej wątpliwości pracodawców budzą świadczenia rzeczowe (np. paczki okolicznościowe), które są zwolnione z podatku do 380 zł w roku podatkowym.

Jednak w świetle art. 21 ust. 1 pkt 67 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=84B3A3E44827E09708B3ABA22464F416?id=80474]ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (DzU z 2000 r. nr 14, poz. 176 ze zm.)[/link] świadczeniami rzeczowymi nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi.

Dla pracodawcy odpisy na zfśs są kosztem uzyskania przychodu, natomiast nie są nim już konkretne wydatki socjalne.

[srodtytul]Czego nie można finansować[/srodtytul]

Pracodawcy dążą do stałego rozszerzania katalogu świadczeń finansowanych z zfśs. Do najczęściej popełnianych błędów należy finansowanie z funduszu socjalnego takich wydatków, jak:

- szkolenia i inne formy dokształcania pracowników,

- dodatkowa opieka medyczna w formie abonamentowej oraz szczepienia,

- dodatkowe ubezpieczenia,

- dopłaty do przejazdów/dojazdów do pracy,

- upominki i prezenty dla pracowników,

- dofinansowanie żywienia zbiorowego (stołówka).

[b] [link=http://grafik.rp.pl/grafika/346469]Zobacz najpopularniejsze świadczenia socjalne oraz sposób ich opodatkowania i oskładkowania[/link][/b]

[i]Agnieszka Janowska jest radcą prawnym, dyrektorem działu prawa pracy TGC Corporate Lawyers

Dorota Strzelec jest psychologiem pracy i konsultantką ds. zarządzania kadrami TGC Corporate Lawyers[/i]