Zdarza się, że firmy, które tworzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych (ZFŚS), z powodu trudności finansowych nie wpłacają pieniędzy na wydzielony rachunek bankowy funduszu. W tym czasie zatrudnieni nie otrzymują świadczeń socjalnych. Pracodawcy nie wiedzą jednak, czy gdy będą chciały te osoby rozstać się z firmą lub zostaną zwolnione, trzeba im będzie wypłacić zaległe świadczenia.
Przepisy ustawy o ZFŚS wskazują, że świadczenia socjalne nie mają charakteru roszczeniowego. W związku z tym niezależnie od tego, czy pieniądze na fundusz były odprowadzane na osobny rachunek bankowy czy nie, pracodawca zawsze ma prawo odmówić przydzielenia świadczeń. Nie ma też znaczenia, czy dana osoba nadal pracuje w firmie, czy już nie – nie może się domagać żadnych świadczeń wstecz.
Nie liczy się też to, czy przedsiębiorstwo zlikwidowano, a wszystkie zatrudnione w nim osoby zwolniono i żadnej z nich nie przyznano świadczeń z ZFŚS. Pracownicy nie tylko nie mogą się domagać ich wypłaty, ale nie mają również prawa, aby z tego tytułu kierować sprawę na drogę sądową. Eksperci Państwowej Inspekcji Pracy wskazują, że jedynie w sytuacji, w której w danej firmie nie zwolniono by wszystkich osób, lecz jedynie część załogi, podwładni mogliby złożyć do PIP skargę na nieodprowadzanie przez pracodawcę odpisów na konto bankowe.
Takiego prawa nie mają jednak osoby, których zakład pracy został zlikwidowany. Jeżeli bowiem pracodawca przestał istnieć, a przedsiębiorstwo zostało wykreślone z rejestru ewidencji działalności gospodarczej, to nie ma w stosunku do kogo wysuwać roszczeń. Środki funduszu nie wchodzą też w skład majątku pracodawcy. Do momentu likwidacji przedsiębiorstwa mogą być wydatkowane wyłącznie na działalność socjalną na rzecz osób uprawnionych. Środki te bowiem podlegają egzekucji, ale wyłącznie wówczas, gdy chodzi o roszczenia wobec funduszu, a nie o roszczenia wobec pracodawcy.
[i]Podstawa prawna:
– [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=74017]ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. DzU z 1996 r. nr 70, poz. 335 ze zm.)[/link][/i]
[ramka][b]GPP>ważne [/b]
Trudna sytuacja finansowa przedsiębiorstwa nie zwalnia pracodawcy z obowiązku odprowadzania środków na fundusz. Może on uwolnić się od niego, wprowadzając odpowiednie zmiany do obowiązującego w jego firmie układu zbiorowego pracy albo do regulaminu wynagradzania. Modyfikacje te zawsze muszą być uzgodnione z działającymi w jego firmie związkami zawodowymi lub z przedstawicielem pracowników.[/ramka]
