Podstawa opodatkowania VAT przy imporcie towarów

Tak uznał minister finansów w interpretacji ogólnej z 29 września 2015 r. (PT2.8101.1.2015.SJK.20).

Interpretacja ogólna została wydana w związku z licznymi wątpliwościami dotyczącymi sposobu określania podstawy opodatkowania VAT z tytułu importu towarów do Polski, w związku z nowelizacją art. 30b ust. 4 ustawy o VAT, której celem było lepsze dostosowanie polskich przepisów do unormowań unijnych. Wątpliwości sprowadzały się do kwestii, jakie koszty dodatkowe powinny być uwzględniane przy określeniu podstawy opodatkowania. Zgodnie z ww. przepisem, w jego brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2014 r., podstawa opodatkowania przy imporcie towarów obejmuje koszty dodatkowe, takie jak koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia – jeżeli nie zostały włączone do wartości celnej – ponoszone do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju, jak również wynikające z transportu do innego miejsca przeznaczenia znajdującego się na terytorium Unii Europejskiej, jeżeli miejsce to jest znane w momencie importu.

Minister finansów opowiedział się tu za otwartym katalogiem kosztów dodatkowych. Stwierdził, że mając na uwadze wskazany przepis, w przypadku, gdy w chwili przywozu towarów znane jest tylko pierwsze miejsce przeznaczenia, do podstawy opodatkowania powinny być wliczane tylko te koszty dodatkowe, które ponoszone są do tego miejsca przeznaczenia, a które nie zostały wliczone do wartości celnej. Jeśli jednak w momencie dokonania importu znane jest inne miejsce przeznaczenia znajdujące się na terytorium Unii Europejskiej, to w podstawie opodatkowania powinny być uwzględnione koszty, o których mowa powyżej, poniesione również w pierwszym miejscu przeznaczenia. Są to bowiem koszty wynikające z transportu do tego innego miejsca przeznaczenia.

Komentarz eksperta

Olga Jędrzejewska, konsultantka w dziale prawnopodatkowym PwC

Wydanie interpretacji ogólnej było konieczne ze względu na niejednolitą praktykę zarówno organów celnych, jak i podatkowych w zakresie ustalania podstawy opodatkowania. Niestety, nie rozwiązała ona wszystkich istniejących problemów interpretacyjnych.

Minister finansów wyjaśnił, że koszty dodatkowe, wymienione w art. 30b ust. 4 ustawy o VAT, należy rozumieć jak najszerzej. Wskazał przy tym jako przykłady koszty prowizji, opakowania, transportu i ubezpieczenia, załadunek, przeładunek lub wyładunek sprowadzanych towarów, a także opłaty THC w przypadku kosztów portowych/terminalowych. Kluczowy jest tu ich bezpośredni związek z transportem sprowadzanych towarów. Taka wykładnia przepisu jest potwierdzeniem najnowszej praktyki zarówno organów celnych, jak i podatkowych, które od momentu wejścia w życie nowelizacji ww. przepisu opowiadały się za otwartym katalogiem kosztów, uznając tym samym, że koszty wymienione w tym przepisie podane są jedynie przykładowo. Organy powoływały się przy tym na pisma wewnętrzne Departamentu Podatku od Towarów i Usług Ministerstwa Finansów (pismo z 27 maja 2014 r., PT2/0681/2/290/SJK/14), w którym Ministerstwo Finansów twierdzi, że koszty dodatkowe, o których mowa w art. 30b ust. 4 ustawy o VAT, stanowią katalog otwarty, co oznacza, że wszelkie koszty związane bezpośrednio z importem towarów, ponoszone do pierwszego miejsca przeznaczenia na terytorium kraju, jak również wynikające z transportu do innego miejsca przeznaczenia, powinny być włączone do podstawy opodatkowania z tytułu importu towarów. Niniejsza interpretacja ogólna w tym zakresie potwierdza więc jedynie już istniejące stanowisko ministerstwa oraz praktykę organów celnych.

W obecnym stanie prawnym, poza określeniem katalogu i wysokości kosztów dodatkowych, dla właściwego ustalenia podstawy opodatkowania VAT w imporcie towarów kluczowe znaczenie ma określenie pierwszego miejsca przeznaczenia towarów w kraju bądź odpowiednio na terytorium Unii Europejskiej. Przez pierwsze miejsce przeznaczenia, zgodnie z art. 30b ust. 5 ustawy o VAT, należy rozumieć miejsce wymienione w liście przewozowym lub jakimkolwiek innym dokumencie przewozowym, na podstawie którego towary są importowane. Przepis ten stanowi również, że w przypadku braku takiej informacji za pierwsze miejsce przeznaczenia uważa się miejsce pierwszego przeładunku na terytorium kraju.

Niestety, w wydanej interpretacji ogólnej nie zostały doprecyzowane przesłanki pozwalające na jednoznaczne ustalenie, kiedy należy uznać, że pierwsze miejsce przeznaczenia jest znane w momencie importu. Stwarza to ryzyko wysunięcia przez organy podatkowe zarzutów uszczuplenia VAT w przypadku błędnych ustaleń w tym zakresie. Dlatego też konieczne wydaje się stworzenie jednolitej praktyki organów podatkowych bądź wydania kolejnej interpretacji ogólnej ministra finansów.