[b]W 2008 r. działalność gospodarczą rozliczałam na podstawie księgi rachunkowej (handlowej). W 2009 r. z racji nieprzekroczenia 1 mln 200 tys. zł euro obrotów wróciłam do księgi przychodów i rozchodów. Prowadząc księgę rachunkową, nie mogłam zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całej opłaty wstępnej z tytułu umowy leasingu samochodu. Musiałam ją rozliczać w czasie. Czy teraz, będąc na księdze przychodów i rozchodów (którą prowadzę metodą uproszczoną), mogłam zaliczyć jednorazowo w koszty całą pozostałą kwotę, czy muszę kontynuować rozliczenie po 1/36? Ta sama wątpliwość dotyczy polisy ubezpieczenia samochodu.[/b]
Nie ma przepisów, które określałyby wprost, co zrobić z kosztami uzyskania przychodów, które zostały poniesione w czasie prowadzenia ksiąg rachunkowych i nie zostały wówczas jeszcze w całości uwzględnione, gdy od następnego roku podatnik prowadzi już podatkową księgę przychodów i rozchodów. [b]Ścisła interpretacja przepisów prowadzi do wykluczających się i absurdalnych wniosków.[/b]
[link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8792BE0B9CF8E62B95D501C5A9ECDEBD?id=80474]Ustawa o PIT[/link] zawiera odrębne reguły potrącania kosztów uzyskania przychodów przez podatników prowadzących księgi rachunkowe oraz podatkową księgę przychodów i rozchodów na zasadzie memoriałowej a także przez podatników prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów metodą kasową.
[b]Nie ma natomiast przepisów określających, w jaki sposób potrącać koszty w sytuacji, gdy nie zostały one rozliczone w latach poprzednich, natomiast nastąpiło przejście z memoriałowej na kasową metodę prowadzenia ksiąg.[/b]
Art. 22 ust. 4 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=8792BE0B9CF8E62B95D501C5A9ECDEBD?id=80474]ustawy o PIT[/link] mówi, że koszty uzyskania przychodów są potrącane tylko w tym roku podatkowym, w którym zostały poniesione.
To przede wszystkim ten przepis odnosi się do potrącania kosztów w czasie przez podatników prowadzących księgę przychodów i rozchodów kasowo.
Art. 22 ust. 5c ustawy o PIT, nakazujący dzielenie kosztów pośrednio związanych z przychodami a odnoszących się do okresu przekraczającego rok podatkowy, ma zastosowanie do podatników prowadzących księgi memoriałowo (księgi rachunkowe oraz podatkową księgę przychodów i rozchodów). Nie odnosi się natomiast do podatników prowadzących księgę przychodów i rozchodów kasowo.
Czytając przepisy literalnie, można by dojść do wniosku, że niepotrącone dotychczas części kosztów opłaty wstępnej leasingu oraz ubezpieczenia należałoby przez korektę odnieść do 2008 r., wtedy zostały bowiem poniesione, a skoro czytelniczka prowadzi już podatkową księgę przychodów i rozchodów (kasowo), to powinna potrącać koszty w momencie ich poniesienia. Taka interpretacja jest jednak nie do przyjęcia.
Należałoby w związku z tym uznać, że resztę kosztów (już poniesionych, ale dotychczas jeszcze niepotrąconych) można potrącić w kosztach 2009 r. Wydaje się, że można to zrobić jednorazowo, bez rozdzielania kosztów na poszczególne miesiące.
[i]Adam Bartosiewicz, współpracownik Vademecum Głównego Księgowego, ABC Wolters Kluwer Polska[/i]
