Zgodnie z art. 86 ust. 12 ustawy o VAT, jeżeli podatnik otrzymał fakturę wystawioną przy zakupie towarów i usług przed nabyciem prawa do rozporządzania towarami jak właściciel lub przed wykonaniem usługi (z wyjątkiem sytuacji gdy obowiązek podatkowy powstał zgodnie z art. 19 ust. 13 pkt 1, 2, 4, 7, 9 – 11), jest uprawniony do odliczenia podatku naliczonego wynikającego z takiej faktury z chwilą nabycia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel lub z chwilą wykonania usługi. Przepis ten wypacza jednak zasadę sformułowaną w dyrektywie 2006/112/WE wiążącą prawo do odliczenia VAT z powstaniem obowiązku podatkowego u dostawcy/świadczącego usługę. Jeśli bowiem podatnik dokonujący dostawy biuletynu wystawia fakturę VAT, zdarzenie to wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego (art. 19 ust. 13 pkt 3 ustawy o VAT), co na gruncie dyrektywy oznacza możliwość odliczenia podatku naliczonego przez nabywcę. Dyrektywa zezwala na odliczenie VAT od towarów dostarczonych i takich, które mają być dostarczone. Warunkiem odliczenia jest powstanie obowiązku podatkowego u kontrahenta. Z uwagi jednak na brzmienie art. 86 ust. 12 ustawy o VAT odliczenie podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, gdy dostawa jeszcze nie nastąpiła, jest nieprawidłowe.

Spółka opłaciła prenumeratę z góry, co może sugerować, że zrobiła przedpłaty za biuletyny dostarczane w 2008 r. Art. 86 ust. 12 ustawy o VAT nie ma zastosowania do faktur dokumentujących przedpłaty (zaliczki, zadatki, raty), jeżeli wiązały się one z powstaniem obowiązku podatkowego. Oznacza to, że jeśli otrzymana faktura VAT jest dla dostawcy dowodem otrzymania przedpłaty (i jej wystawienie wiąże się z powstaniem obowiązku podatkowego) a spółka opłaciła w całości kwotę należną za prenumeratę, możliwe jest odliczenie w momencie otrzymania faktury VAT od kontrahenta. W takiej sytuacji najlepiej, gdyby dodatkowo z samej faktury otrzymanej od kontrahenta (lub z zawartej umowy) wynikało, że faktura dokumentuje otrzymanie przedpłaty przez dostawcę.

[i]Autorka jest doradcą podatkowym w MDDP Michalik Dłuska Dziedzic i Partnerzy[/i]