Ten dokument zaświadczy, że dana osoba pracowała w firmie. Z niego też nowy pracodawca wyczyta pewne informacje, które będą mu potrzebne np. do udzielenia urlopu wypoczynkowego we właściwym wymiarze. Czy jest termin na wydanie świadectwa? Co w nim zamieścić?

[srodtytul]Ważne rozporządzenie[/srodtytul]

Zgodnie z kodeksem pracy pracodawca jest zobowiązany wydać pracownikowi świadectwo pracy niezwłocznie w momencie ustania stosunku pracy, czyli jego rozwiązania lub wygaśnięcia. Mówi o tym art. 97 § 1 k.p.

Natomiast bliższe informacje związane z wydaniem tego dokumentu znajdziemy w [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=9997CBC803F4EF21A949CAF9636358C2?id=73959]rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania (DzU nr 60, poz. 282 ze zm.)[/link]. Regulacja ta zawiera także wzór świadectwa pracy wraz ze sposobem jego wypełniania. Czy o wydanie świadectwa odchodzący z firmy podwładny musi prosić? Co do zasady nie.

[b]Pracownik nie musi składać wniosku o wydanie świadectwa pracy, bowiem obowiązek ten powstaje z mocy prawa.[/b] W jednym tylko przypadku wydanie dokumentu uzależnione jest od wniosku pracownika. Dzieje się tak w przypadku rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę z pracownikiem, z którym dotychczasowy pracodawca nawiązuje kolejną umowę o pracę bezpośrednio po rozwiązaniu lub wygaśnięciu poprzedniej.

[ramka][b]Przykład[/b]

Po rozwiązaniu umowy na okres próbny firma nawiązuje z pracownikiem angaż terminowy. Po rozwiązaniu umowy na czas określony podwładny zawiera z tym samym pracodawcą kolejną taką umowę. W takich sytuacjach wydanie świadectwa pracy następuje tylko na żądanie pracownika.[/ramka]

Pracownik powinien zgłosić pracodawcy żądanie wydania świadectwa pracy najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień, w którym następuje rozwiązanie lub wygaśnięcie stosunku pracy.

[srodtytul]Bez warunków[/srodtytul]

Wydania świadectwa pracy pracodawca nie może uzależnić od spełnienia jakichkolwiek warunków, a tym bardziej od uprzedniego rozliczenia się pracownika z pracodawcą (np. rozliczenia delegacji służbowej, zwrotu pożyczki udzielonej z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, oddania telefonu komórkowego czy laptopa). Takie działanie jest traktowane jako niewydanie świadectwa pracy.

[ramka][b]Przykład[/b]

Rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem nastąpi 31 sierpnia.

Zatrudniony do tego dnia nie będzie w stanie spłacić pożyczki zaciągniętej na cele mieszkaniowe z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.

Pracodawca musi wydać pracownikowi świadectwo pracy, a fakt niespłacenia pożyczki w żaden sposób nie wpływa na ten obowiązek.[/ramka]

[srodtytul]Nie trzeba osobiście[/srodtytul]

Pracownik może umocować inną osobę do odbioru świadectwa pracy. Takie upoważnienie musi mieć formę pisemną. A pracodawca będzie musiał wydać świadectwo pracy osobie tak wskazanej przez pracownika. Jeżeli wydanie świadectwa w ostatnim dniu trwania stosunku pracy nie jest możliwe, bo np. pracownik jest nieobecny w pracy z powodu choroby albo osoba upoważniona nie zgłosiła się po odbiór świadectwa pracy, wtedy pracodawca, nie później niż w ciągu siedmiu dni od dnia ustania stosunku pracy, przesyła świadectwo pracownikowi lub upoważnionej osobie za pośrednictwem poczty. Wolno mu też doręczyć je w inny sposób, np. poprzez kuriera.

A co, jeżeli szef wysłał świadectwo pracy pod adres wskazany przez pracownika, a pracownik zmienił miejsce zamieszkania, nie zawiadamiając o tym pracodawcy? – pyta czytelnik. W takich sytuacjach świadectwo pracy uznaje się za doręczone, natomiast sam dokument pozostawia się w aktach osobowych pracownika z odpowiednią adnotacją, np. świadectwo pracy nie zostało doręczone pracownikowi ze względu na zmianę jego miejsca zamieszkania, o której nie poinformował pracodawcy.

[srodtytul]Kara za brak[/srodtytul]

Co, gdy przedsiębiorca nie wyda świadectwa? Grozi mu kara. I to podwójna. Po pierwsze na pracodawcę może zostać nałożona grzywna za wykroczenie. Po drugie musi liczyć się z wypłatą odszkodowania. Zgodnie bowiem z art. 282 § 1 pkt 3 k.p. pracodawca, który wbrew obowiązkowi nie wydaje pracownikowi świadectwa pracy, popełnia wykroczenie i podlega karze grzywny od 1 tys. do 30 tys. zł. Natomiast na gruncie art. 99 k.p. pracownikowi przysługuje roszczenie o naprawienie szkody wyrządzonej przez pracodawcę wskutek niewydania w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy.

[srodtytul]Po co to wszystko[/srodtytul]

Świadectwo pracy ma charakter ściśle informacyjny. Dane w nim zawarte mają tylko wpływ na ukształtowanie sytuacji prawnej pracownika w nowym miejscu pracy oraz nabycie uprawnień pracowniczych u kolejnego pracodawcy i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. W związku z tym w świadectwie pracy nie można podać żadnych innych informacji poza wskazanymi w przepisach prawa. Szczegółową treść świadectwa określa art. 97 § 2 k.p. oraz § 1 ust. 1 rozporządzenia w sprawie treści świadectwa pracy. Niedopuszczalne jest zamieszczanie w świadectwie pracy jakichkolwiek elementów ocennych pracownika. Nawet wtedy, gdy dotyczą one jego pracy.

[ramka][b]Przykład[/b]

W treści świadectwa pracy w części dotyczącej informacji uzupełniających pracodawca, chcąc szczególnie docenić pracownika, zawarł ocenę. W okresie zatrudnienia pracownik wzorowo wypełniał swoje obowiązki. Wykonywał pracę sumiennie i starannie, stale podnosząc swoją wydajność oraz jakość wykonywanej pracy.

Takie działanie, choć z pewnością korzystne dla pracownika, nie jest dozwolone.[/ramka]

[srodtytul]Czasem sprostowanie[/srodtytul]

Pracownikowi przysługuje prawo domagania się sprostowania świadectwa pracy. Ma on możliwość żądania zmiany jego treści w związku z niezgodnością z przepisami prawa pracy.[b] Jeżeli pracodawca zamieścił informacje nieprawdziwe, niepełne lub nieprzewidziane przepisami prawa (zbędne), pracownik ma prawo w ciągu siedmiu dni od otrzymania świadectwa pracy wystąpić do pracodawcy z wnioskiem o sprostowanie świadectwa. [/b]

Pracodawca zawiadamia pracownika na piśmie o negatywnym wyniku rozpatrzenia wniosku o sprostowanie świadectwa pracy w ciągu siedmiu dni od dnia otrzymania tego wniosku. Wtedy podwładny może się odwołać do sądu pracy. Natomiast w razie uwzględnienia wniosku, wydaje pracownikowi w tym terminie nowe świadectwo pracy.

[ramka][b]Trzeba mieć kopię[/b]

Pracodawca ma obowiązek sporządzenia kopii świadectwa pracy i przechowywania jej w aktach osobowych pracownika. Trzyma się ją w części C akt osobowych pracownika, w której przechowywane są dokumenty związane z ustaniem zatrudnienia. W uzasadnionych przypadkach pracodawca wydaje odpis tego świadectwa pracownikowi albo osobie upoważnionej przez pracownika lub członkowi rodziny (spadkobiercy) zmarłego pracownika. Tak będzie, gdy np. świadectwo pracy pracownika uległo zniszczeniu wskutek pożaru, jaki miał miejsce w jego domu. [/ramka]