Tak wynika z niedawnych wyroków Sądu Najwyższego. Co do zasady odprawa emerytalno-rentowa jest świadczeniem jednorazowym. Pracownik, który raz otrzymał taką odprawę, nie może ponownie nabyć do niej prawa (art. 92
1
k.p.). Nie jest jednak wykluczone, że osoba pobierająca już emeryturę otrzyma odprawę emerytalną, jeśli jej wcześniej nie dostała. Czasem może się także zdarzyć, że pracownik otrzyma dwie odprawy, jeśli przepisy zakładowe nie współgrają z powszechną regulacją kodeksu pracy.
W wyroku z 5 czerwca 2007 r. (I PK 58/07) Sąd Najwyższy uznał, że pobranie przez pracownika w 1981 r. odprawy rentowej z tytułu okresowego ustania stosunku pracy w związku z nabyciem prawa do renty chorobowej nie wyklucza nabycia prawa do odprawy pieniężnej z racji ustania kolejnego stosunku pracy w związku z przejściem na emeryturę.
Rozstrzygnięcie choć wydaje się sprzeczne z zasadą jednorazowości odpraw emerytalno-rentowych, to jego podstawą było szczególne postanowienie układu zbiorowego pracy. Dla pracowników tego zakładu przewidywał, że jednorazowa odprawa pieniężna przysługiwała w związku z nabyciem prawa do emerytury lub renty inwalidzkiej, ale pracownikom emerytom lub rencistom odprawa taka należała się tylko, jeśli dotychczas jej nie otrzymali.
Podkreślić należy zwłaszcza to, że układ odnosił się do rent inwalidzkich, podczas gdy w rozpoznawanym przez SN stanie pracownik w 1981 r. otrzymał odprawę w związku z przejściem na okresową rentę chorobową. Wtedy renta chorobowa przysługiwała pracownikowi, który po wyczerpaniu zasiłku chorobowego był nadal niezdolny do pracy, a dalsze leczenie i rehabilitacja rokowały odzyskanie zdolności do pracy. Było to zatem świadczenie odmienne od renty inwalidzkiej. Na tej podstawie sąd uznał, że odprawa rentowa uzyskana w związku z ustaniem stosunku pracy i pobraniem renty chorobowej nie była odprawą otrzymaną w związku z ustaniem stosunku pracy wskutek nabycia prawa do renty inwalidzkiej. Zgodnie natomiast z regulacją układu zbiorowego pracy tylko pobranie odprawy w związku z nabyciem renty inwalidzkiej wykluczało nabycie prawa do odprawy rentowej.
Z kolei w wyroku Sądu Najwyższego z 11 października 2007 r. (III PK 40/07) przyznano prawo do odprawy emerytalnej osobie, która już wcześniej pobierała emeryturę mundurową (policyjną) i nadal pracowała. Sąd stwierdził bowiem, że „przejście na emeryturę” to zmiana statusu z:
- pracownika na emeryta lub
- pracownika emeryta na wyłącznie emeryta.
Zatem osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, choćby pobierała w trakcie zatrudnienia emeryturę, odchodząc z tej firmy może domagać się wypłaty odprawy emerytalnej, chyba że już ją wcześniej pobrała. Sąd Najwyższy podkreślił, że odprawa emerytalna jest świadczeniem powszechnym, przewidzianym w kodeksie pracy, a więc każdy pracownik powinien ją otrzymać raz w życiu. Sąd przywołał także wcześniejsze orzeczenia, że pobieranie świadczenia w trakcie zatrudnienia nie oznacza wcale przejścia na emeryturę, gdyż spełnienie warunków do nabycia emerytury nie pociąga za sobą obowiązku rozwiązania stosunku pracy.
