Opiekę nad dziećmi do trzech lat organizuje się w formie żłobka lub klubu dziecięcego. Mogą ją także sprawować dzienny opiekun oraz niania. Stanowi o tym art. 2 ust. 1 ustawy z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (dalej ustawa).
Żłobki i kluby dziecięce mogą tworzyć i prowadzić: gminy, osoby fizyczne, osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej (art. 8 ust. 1 ustawy).
Zadania i umiejętności
Do zadań takich placówek należy (art. 10 ustawy):
- zapewnienie dziecku opieki w warunkach bytowych zbliżonych do warunków domowych,
- zagwarantowanie mu właściwej opieki pielęgnacyjnej oraz edukacyjnej przez prowadzenie zajęć zabawowych z elementami edukacji z uwzględnieniem indywidualnych potrzeb dziecka,
- prowadzenie zajęć opiekuńczo-wychowawczych i edukacyjnych, uwzględniających rozwój psychomotoryczny dziecka, właściwy do jego wieku.
Kierujący klubem dziecięcym nie musi mieć szczególnych kwalifikacji. Ma jednak spełniać wymogi stawiane opiekunom zatrudnionym w takiej placówce. Kierujący takimi klubami prowadzonymi przez gminę zatrudniani są na stanowisku kierownika klubu dziecięcego (załącznik nr 3, tabela IV pkt H rozporządzenia Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych). Są oni pracownikami samorządowymi zajmującymi kierownicze stanowisko urzędnicze. Zatem oprócz wymagań dla opiekunów w klubach dziecięcych muszą spełniać warunki konieczne dla osoby zajmującej kierownicze stanowisko urzędnicze. Chodzi o: pełną zdolność do czynności prawnych, korzystanie z pełni praw publicznych. Nie mogą być skazani prawomocnym wyrokiem sądu za umyślne przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe. Muszą cieszyć się nieposzlakowaną opinią, mieć wyższe wykształcenie oraz co najmniej trzyletni staż pracy lub wykonywać przez co najmniej trzy lata działalność gospodarczą obejmującą sprawowanie opieki nad dziećmi w wieku do lat trzech (art. 6 ust. 1, 3, 4 ustawy z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych).
Pielęgniarka lub przedszkolanka
Opiekunem w klubie dziecięcym może być osoba mająca kwalifikacje: pielęgniarki, położnej, opiekunki dziecięcej, nauczyciela wychowania przedszkolnego, nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej lub pedagoga opiekuńczo-wychowawczego (art. 16 ust. 1 ustawy). Ponadto może być nim osoba, która ma co najmniej wykształcenie średnie oraz:
- co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy z dziećmi do lat trzech lub
- przed zatrudnieniem jako opiekun w żłobku lub w klubie dziecięcym odbyła 280-godzinne szkolenie, z czego co najmniej 80 godzin w formie zajęć praktycznych, polegających na sprawowaniu opieki nad dzieckiem pod kierunkiem opiekuna.
Jeżeli osoba mająca co najmniej dwuletnie doświadczenie w pracy z dziećmi do lat trzech nie pracowała z takimi maluchami przez co najmniej pół roku bezpośrednio przed podjęciem zatrudnienia jako opiekun, musi w ciągu sześciu miesięcy od rozpoczęcia pracy jako opiekun odbyć 80-godzinne szkolenie. Chodzi o to, aby uaktualniła i uzupełniła wiedzę oraz umiejętności.
Przy opiece nad dziećmi przebywającymi w klubie dziecięcym można korzystać z pomocy wolontariuszy (art. 17 ust. 1 ustawy). Zanim taka osoba rozpocznie pracę w klubie dziecięcym, musi przejść 40-godzinne szkolenie. Jeśli jednak ma kwalifikacje wymagane od opiekuna w klubie dziecięcym, kurs nie jest konieczny.
podstawa prawna: ustawa z 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (tekst jedn. DzU z 2013 r., poz. 1457; ost. zm. DzU z 2015 r., poz. 1217)
podstawa prawna: ustawa z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1202)
podstawa prawna: rozporządzenie Rady Ministrów z 18 marca 2009 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 1786)
—dr Anna Ryl
Kryształowa postawa
Kierującym pracą klubu dziecięcego, opiekunem, pielęgniarką, położną oraz wolontariuszem w klubie dziecięcym może być osoba, która:
- daje rękojmię należytego sprawowania opieki nad dziećmi,
- nie jest i nie była pozbawiona władzy rodzicielskiej oraz ta władza nie została jej zawieszona ani ograniczona,
- wypełnia obowiązek alimentacyjny, gdy został on nałożony na podstawie tytułu wykonawczego pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd,
- nie została skazana prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne (art. 18 ustawy).