Orzeczenie będzie miało ogromne znaczenie ekonomiczne dla tysięcy polskich przewoźników. Do sądów pracy trafia coraz więcej pozwów od kierowców o wypłatę wysokich ryczałtów za konieczność spania w kabinie pojazdu. W takich roszczeniach wyspecjalizowały się zresztą tzw. kancelarie parkingowe, które namawiają kierowców do składania pozwów.
Ważne rozstrzygnięcie
W jednej z takich spraw roszczenia kierowcy domagającego się wypłaty prawie 50 tys. zł ryczałtu dotarły aż do Sądu Najwyższego. Choć sądy powszechne jednogłośnie uznały wcześniej, że kierowcy należą się te pieniądze, w wyniku skargi kasacyjnej firmy przewozowej sędziowie SN nabrali wątpliwości. Okazało się, że w orzecznictwie SN są poważne rozbieżności w tym zakresie. Sędziowie zdecydowali się więc skierować pytanie prawne w tej sprawie do rozstrzygnięcia przez poszerzony skład siedmiu sędziów.
Zdecyduje on, czy stworzenie kierowcy możliwości spania w nocy w kabinie samochodu podczas odbywania podróży służbowych w transporcie międzynarodowym stanowi zapewnienie mu bezpłatnego noclegu przez pracodawcę. Od tego zależy, czy kierowcy przysługuje zwrot kosztów noclegów w hotelu, a w razie braku rachunku za taki nocleg – specjalny ryczałt.
Podstawę jego wypłaty dawał § 9 rozporządzenia z 19 grudnia 2002 r. w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Od 1 marca 2013 r. zasady przyznawania ryczałtu za nocleg reguluje § 8 rozporządzenia z 29 stycznia 2013 r.
Zmienia on zasady liczenia ryczałtu, nie pozbawia jednak kierowców prawa do niego. Ciągle więc składają oni pozwy o wypłatę tego dodatkowego świadczenia.
Maciej Wroński, ekspert ds. prawa transportowego, twierdzi, że problem ten nie występuje w innych krajach UE.
Istotne okoliczności
– Moim zdaniem prawo kierowcy do ryczałtu powinno zależeć od okoliczności. Jeśli pracodawca udostępnił mu pojazd starej generacji, np. bez ogrzewania postojowego, to trudno mówić o należytym wypoczynku w nocy, gdy za oknem jest niska temperatura. Wtedy taki ryczałt powinien być wypłacony. Inaczej jest w wypadku nowoczesnych pojazdów ciężarowych, mających wiele udogodnień, które powodują, że nocleg w kabinie jest bardzo komfortowy –mówi Wroński.
– Przepisy są zbyt ogólne. Potrzebna jest interwencja ustawodawcy, by z przepisów jasno wynikało, jakie są warunki bezpłatnego noclegu kierowców w myśl przepisów o podróżach służbowych –twierdzi Magdalena Rycak z Uczelni Łazarskiego.