Znowelizowane przepisy o czasie pracy, które weszły w życie 23 sierpnia 2013 r., przewidują możliwość przedłużenia okresu rozliczeniowego maksymalnie do 12 miesięcy. Jak wynika z art. 129 § 2 k.p., przedłużenia takiego można dokonać w każdym systemie czasu pracy, jeżeli jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi, technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy. Wprowadzenie tych zmian budzi jednak wątpliwości proceduralne. Dotyczą one w szczególności obowiązku odzwierciedlenia wprowadzanych modyfikacji w regulaminie pracy oraz terminu ich wejścia w życie.
Niekoniecznie w regulaminie
Okresy rozliczeniowe ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy. Gdy zakład nie jest objęty układem i nie ma obowiązku wydać regulaminu, pracodawca ustala okres rozliczeniowy w obwieszczeniu. Mówiący o tym art. 150 § 1 k.p. wyraźnie wskazuje jednak, że zasada ta nie dotyczy przedłużania okresów rozliczeniowych na podstawie art. 129 § 2 k.p.
Te, zgodnie z art. 150 § 3, ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w porozumieniu zbiorowym zawieranym ze związkami zawodowymi, a jeżeli w zakładzie pracy nie działa związek zawodowy – w porozumieniu z przedstawicielami pracowników. Przepisy wyróżniają zatem dwie sytuacje:
W razie przedłużenia okresu rozliczeniowego na mocy porozumienia, warto rozważyć wprowadzenie postanowienia w tej kwestii do regulaminu pracy. Będzie to jednak miało walor wyłącznie informacyjny. Pozwoli to uniknąć przyszłych ewentualnych wątpliwości, czy regulamin powinien zawierać tego typu wzmiankę.
Data wejścia w życie
Pozostaje kwestia wejścia w życie przedłużonego okresu rozliczeniowego, który został ustalony na mocy porozumienia zawartego ze związkami zawodowymi lub z przedstawicielami pracowników. Czy następuje to z chwilą jego zawarcia, czy też należy tu stosować odpowiednio przepisy dotyczące regulaminu pracy? To drugie rozwiązanie oznaczałoby, że przedłużony okres rozliczeniowy można wprowadzić dopiero po upływie 2 tygodni od dnia podania porozumienia do wiadomości pracowników.
Istotną wskazówką jest tu art. 150 § 7 k.p. Zgodnie z nim, jeżeli ustalenie okresu rozliczeniowego następuje w obwieszczeniu pracodawcy (gdy zakład nie jest objęty układem zbiorowym pracy i nie ma obowiązku wydawać regulaminu pracy), należy stosować odpowiednio przepisy o wejściu w życie regulaminu pracy. Nie ma zatem wątpliwości, że nowy okres rozliczeniowy zaczyna obowiązywać po upływie 2 tygodni od dnia podania obwieszczenia do wiadomości załogi.
Inaczej jest natomiast w przypadku przedłużenia okresu rozliczeniowego na mocy porozumienia zawartego ze związkami zawodowymi lub z przedstawicielami pracowników. Nie ma przepisu, który przewidywałby stosowanie takiego 2-tygodniowego okresu wyczekiwania. Skoro ustawodawca nie wprowadził wyraźnie takiego okresu wyczekiwania, to należy uznać, że zmiany dokonane na mocy porozumienia wchodzą w życie z chwilą jego zawarcia.
Niecelowe czekanie
Nowe przepisy wyraźnie wyłączają przedłużanie okresu rozliczeniowego z materii regulaminowej.
Przewidują, że wystarczy tu samo porozumienie. Skoro jest ono zawierane przez związki zawodowe lub przez przedstawicieli pracowników, to zatrudnieni powinni być świadomi treści porozumienia już w momencie jego podpisywania.
To również przemawia za tym, że nie ma potrzeby odraczania w czasie wejścia w życie zmian dokonywanych na mocy porozumienia przez odpowiednie stosowanie przepisów o regulaminie pracy. Ich istotą jest przecież zaznajomienie pracowników z wprowadzanymi zmianami, a w tym przypadku załoga już tę wiedzę posiada.
—Sławomir Paruch jest radcą prawnym, partnerem w kancelarii Raczkowski i Wspólnicy
—Robert Stępień jest aplikantem radcowskim z tej kancelarii
