Czy przedsiębiorca musi rozliczać się z ZUS i urzędem skarbowym za pośrednictwem konta bankowego

- Czy każdy przedsiębiorca musi rozliczać się z ZUS i urzędem skarbowym za pośrednictwem konta bankowego? Czy wspólnicy (będący przedsiębiorcami) spółki cywilnej muszą posiadać dwa oddzielne konta? – pyta czytelnik.

Przedsiębiorcy nie muszą zakładać w banku osobnych rachunków bankowych. Artykuł 51 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (dalej „u.p.b.") przewiduje możliwość uruchomienia rachunku wspólnego dla kilku osób fizycznych. Stroną umowy z bankiem będą jednak jej wszyscy wspólnicy a nie spółka cywilna.

W przypadku rachunku wspólnego, prowadzonego dla wspólników spółki cywilnej, o ile umowa rachunku bankowego nie stanowi inaczej, każdy z jego współposiadaczy może:

- dysponować samodzielnie środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku i

- w każdym czasie wypowiedzieć umowę ze skutkiem dla pozostałych współposiadaczy.

Jest to więc tzw. rachunek rozłączny, bowiem każdy ze współposiadaczy ma prawo do samodzielnego dysponowania saldem rachunku i to bez zgody pozostałych. Każdy z nich jest także uprawniony do wypowiedzenia umowy ze skutkiem dla pozostałych.

Bank musi jednak prowadzić rachunek bankowy dla wspólników spółki cywilnej, przy uwzględnieniu przyjętych w spółce zasad reprezentacji. Te natomiast mogą wynikać albo z ustawy (tj. z art. 866 kodeksu cywilnego w zw. z art. 865 k.c.) albo z umowy spółki cywilnej.

Zasady reprezentacji określone w umowie spółki najczęściej przywołują regulacje kodeksowe. Jednak kontrakt o powołaniu firmy może ustalać je inaczej. Możliwe jest więc takie rozwiązanie, że niektórzy wspólnicy zostaną pozbawieni prawa do dysponowania środkami na rachunku (czy też zostaną w tym uprawnieniu ograniczeni kwotowo), a niektórzy będą mogli dysponować środkami bez żadnych ograniczeń. Możliwe jest także całkowite wyłączenie niektórych wspólników od działania. Dopuszczalność umownego ograniczenia zasady pełnej swobody każdego ze współposiadaczy rachunku wynika z art. 51a u.p.b.

Rachunek bankowy jest między innymi niezbędny do rozliczeń z ZUS oraz fiskusem. Zgodnie z art. 61 § 1 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i zobowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. Przywołany przepis oznacza więc, że spółka ma obowiązek regulowania zobowiązań wobec urzędu skarbowego za pomocą rachunku bankowego.

Przepisy podatkowe nie regulują jednak jednoznacznie kwestii rodzaju rachunku z jakiego należy dokonywać spłat zobowiązań wobec fiskusa. Nie wymienione są również rachunki z których nie można rozliczać się z organami podatkowymi.

W praktyce firmy mogą rozliczać się z fiskusem zarówno poprzez konto osobiste, jak i firmowe. Jednak w przypadku spółki cywilnej rozliczenia te powinny odbywać się poprzez wspólne konto firmowe. Uzasadnia to nie tylko ekonomiczne powiązanie wspólników, ale również nacisk ze strony banków oraz urzędów.

W przypadku rozliczeń i opłaceniu należności wobec ZUS praktyka jest podobna. Przedsiębiorcy muszą uiszczać składki za pośrednictwem konta. Jedynie firmy będące mikroprzedsiębiorstwami mają możliwość rozliczania się z ZUS – nie tylko za pośrednictwem rachunku - ale również np. za pomocą przekazu pocztowego lub pieniężnego. Za mikroprzedsiębiorstwo uważa się firmę która w jednym z ostatnich dwóch lat zatrudniała średniorocznie do 10 pracowników oraz w ostatnim roku osiągnęła obrót netto nieprzekraczający równowartości w polskich złotych 2 mln euro lub posiadającą sumę aktywów z bilansu nieprzekraczającej wymienionej kwoty. -

Zasady kodeksowe

Z kodeksu cywilnego wynikają następujące zasady reprezentacji:

- każdy wspólnik może bez uprzedniej uchwały wspólników prowadzić sprawy, które nie przekraczają zakresu zwykłych czynności spółki (do nich z zasady należy dysponowanie środkami na rachunku),

- jeżeli jednak przed zakończeniem takiej sprawy chociażby jeden z pozostałych wspólników sprzeciwi się jej prowadzeniu, potrzebna jest uchwała wspólników. -

Podstawa prawna:

art. 4 ust. 2, art.107 ustawy z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. DzU z 2010 r. nr 220, poz. 1447 ze zm.)

art. 51, art. 51a ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Prawo bankowe (t.j. DzU z 2012 r. poz. 1376 ze zm.)