Zasady przeprowadzania kontroli określa [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=AD8D9A14CB449A27F30FBB469DB799D2?id=182304]ustawa z 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 122, poz. 851 ze zm.)[/link]. Wynika z niej, że Państwowa Inspekcja Sanitarna sprawuje nadzór m.in. nad warunkami higieny pracy w zakładach pracy, a także zdrowotnymi żywności i żywienia. Wykonywanie tych zadań polega na sprawowaniu zapobiegawczego i bieżącego nadzoru sanitarnego oraz prowadzeniu działalności zapobiegawczej i przeciwepidemicznej w zakresie chorób zakaźnych i innych chorób powodowanych warunkami środowiska, jeżeli ich występowanie ma charakter epidemiczny, a także na prowadzeniu działalności oświatowo-zdrowotnej.
[srodtytul]Dwa rodzaje nadzoru[/srodtytul]
Nadzór zapobiegawczy polega m.in. na opiniowaniu projektów wytycznych w sprawach techniczno-budowlanych pod względem wymagań higienicznych i zdrowotnych, kontroli przestrzegania wymagań higienicznych i zdrowotnych w dokumentacji projektowej, a także uczestniczeniu w dopuszczeniu do użytku obiektów budowlanych.
Z kolei bieżący nadzór polega na kontroli przestrzegania przepisów określających wymagania higieniczne i zdrowotne, w tym m.in. dotyczących warunków produkcji, transportu, przechowywania i sprzedaży żywności oraz warunków żywienia zbiorowego, a także warunków zdrowotnych produkcji i obrotu przedmiotami użytku oraz innymi wyrobami mogącymi mieć wpływ na zdrowie ludzi.
[srodtytul]Wiele uprawnień i możliwości[/srodtytul]
Inspektorzy mają liczne uprawnienia. Przepisy mówią, że państwowy inspektor sanitarny w związku z wykonywaną kontrolą ma prawo wstępu o każdej porze dnia i nocy na terenie miast i wsi do:
- zakładów pracy oraz wszystkich pomieszczeń i urządzeń wchodzących w ich skład,
- obiektów użyteczności publicznej, obiektów handlowych, ogrodów działkowych i nieruchomości oraz wszystkich pomieszczeń wchodzących w ich skład,
- środków transportu i obiektów z nimi związanych, w tym również na statki morskie, żeglugi śródlądowej i powietrzne,
- obiektów będących w trakcie budowy.
[b]Inspektor może też żądać pisemnych lub ustnych informacji. Może wzywać i przesłuchiwać, żądać okazania dokumentów i udostępnienia wszelkich danych. Jest również uprawniony do pobierania nieodpłatnie próbek do badań.[/b]
Przysługuje mu też prawo zgłoszenia sprzeciwu wobec uruchomienia wybudowanego lub przebudowanego zakładu pracy albo innego obiektu budowlanego, wprowadzenia nowych technologii lub zmian w technologii, dopuszczenia do obrotu materiałów stosowanych w budownictwie lub innych wyrobów mogących mieć wpływ na zdrowie ludzi – jeżeli w toku wykonywanych czynności stwierdzi, że z powodu nieuwzględnienia wymagań higienicznych i zdrowotnych określonych w obowiązujących przepisach mogłoby nastąpić zagrożenie życia lub zdrowia ludzi.
[srodtytul]Czasem trzeba wpuścić inspektora do mieszkania[/srodtytul]
Państwowy inspektor sanitarny ma także zagwarantowane prawo wstępu do mieszkań w razie podejrzenia lub stwierdzenia choroby zakaźnej, zagrożenia zdrowia czynnikami środowiskowymi, a także jeżeli w mieszkaniu jest lub ma być prowadzona działalność produkcyjna lub usługowa.
[srodtytul]Ważne nakazy[/srodtytul]
W razie stwierdzenia naruszenia wymagań higienicznych i zdrowotnych państwowy inspektor sanitarny nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie w ustalonym terminie stwierdzonych uchybień.
Gdy naruszenie wymagań spowodowało bezpośrednie zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, inspektor nakazuje – w zależności od rodzaju naruszenia – unieruchomienie zakładu pracy lub jego części (stanowiska pracy, maszyny lub innego urządzenia), zamknięcie obiektu użyteczności publicznej, wyłączenie z eksploatacji środka transportu, wycofanie z obrotu środka spożywczego, przedmiotu użytku lub innego wyrobu mogącego mieć wpływ na zdrowie ludzi albo podjęcie lub zaprzestanie innych działań. Co istotne, decyzje w tych sprawach podlegają natychmiastowemu wykonaniu.
[ramka][b]Ważne[/b]
Doraźne zalecenia, uwagi i wnioski wynikające z przeprowadzonej kontroli zakładu pracy inspektor sanitarny wpisuje do książki kontroli, którą jest obowiązany posiadać zakład.[/ramka]