Świadectwo pracy to dokument, w którym firma nie tylko potwierdza fakt zatrudnienia danej osoby, ale także udziela istotnych informacji o niej kolejnym pracodawcom.
Uprawnienia zatrudnionych związane ze świadectwem pracy regulują art. 97 i 99 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]kodeksu pracy (DzU z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)[/link] oraz przepisy [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=73959]rozporządzenia ministra pracy i polityki socjalnej z 15 maja 1996 r. w sprawie szczegółowej treści świadectwa pracy oraz sposobu i trybu jego wydawania i prostowania[/link].
Prawo do świadectwa pracy nie zależy od wniosku zainteresowanego ani od jego rozliczenia się z pracodawcą.
Przepisy nakładają na firmę obowiązek wydania świadectwa bezpośrednio zatrudnionemu (albo osobie, którą upoważnił) na piśmie – w dniu ustania stosunku pracy. Jeżeli wydanie świadectwa zainteresowanemu albo osobie przez niego upoważnionej nie jest możliwe, to pracodawca, nie później niż w ciągu siedmiu dni od dnia ustania stosunku pracy, przesyła dokument jednej z tych osób.
W razie wygaśnięcia stosunku pracy z powodu śmierci zatrudnionego (art. 631 § 1 k.p.) pracodawca sporządza świadectwo i włącza je do akt osobowych zmarłego. Z wnioskiem o wydanie świadectwa pracy może wystąpić członek rodziny zmarłego, a także jego spadkobierca. W świadectwie pracy ujawnia się fakty charakteryzujące zatrudnienie danej osoby u tego pracodawcy. W szczególności, zgodnie z art. 97 § 2 k.p., są to informacje dotyczące okresu i rodzaju wykonywanej pracy, zajmowanych stanowisk, trybu rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, a także inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego. Dodatkowo zamieszcza się ewentualną wzmiankę o zajęciu wynagrodzenia w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym. Na żądanie pracownika można również umieścić informację o wysokości i składnikach wynagrodzenia oraz o uzyskanych kwalifikacjach.
Poza wymienionymi informacjami w dokumencie powinny się także znaleźć dane wskazane w § 1 ust. 1 rozporządzenia o świadectwach. Należą do nich m.in. liczba dni urlopu wypoczynkowego wykorzystanych w roku kalendarzowym, w którym ustał stosunek pracy, wykorzystanie dodatkowego urlopu albo innego dodatkowego uprawnienia. Treść świadectwa – jeżeli nie odpowiada wymaganiom stawianym przez prawo lub jest niezgodna ze stanem faktycznym – może zostać sprostowana na wniosek zainteresowanego złożony w ciągu siedmiu dni. W razie uwzględnienia wniosku firma ma nowy dokument doręczyć pracownikowi.
Jeżeli natomiast pracodawca nie uwzględni żądania, zainteresowany ma prawo, w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania zawiadomienia o odmowie, skierować wniosek o sprostowanie do sądu pracy. Jeżeli sąd uzna roszczenie osoby odchodzącej, pracodawca zobowiązany jest niezwłocznie, ale nie później niż w ciągu trzech dni od uprawomocnienia się orzeczenia, wydać nowe świadectwo pracy uwzględniające orzeczenie prostujące świadectwo.
Dodać także należy, że osoba, która poniosła szkodę wskutek nieotrzymania pracy z powodu niewystawienia jej w terminie lub wydania niewłaściwego świadectwa pracy, może wystąpić z roszczeniem o naprawienie przez firmę wyrządzonej szkody (zapłatę odszkodowania).
