Art. 229 kodeksu pracy stanowi, że pracownik podlega wstępnym, okresowym i kontrolnym badaniom lekarskim. Zakres i sposób przeprowadzania badań profilaktycznych określa rozporządzenie ministra zdrowia i opieki społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzenia badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w kodeksie pracy. Zgodnie z jego § 4 badania profilaktyczne przeprowadza się na podstawie skierowania wydanego przez pracodawcę. Powinno ono zawierać:
- określenie rodzaju badania profilaktycznego, jakie ma być wykonane,
- u osób przyjmowanych do pracy lub pracowników przenoszonych na inne stanowiska pracy określenie stanowiska pracy, na którym osoba ta ma być zatrudniona; w tym wypadku pracodawca może wskazać w skierowaniu dwa lub więcej stanowisk pracy, w kolejności odpowiadającej potrzebom zakładu,
- u pracowników określenie stanowiska pracy, na którym pracownik jest zatrudniony,
- informacje o występowaniu na stanowisku lub stanowiskach pracy czynników szkodliwych dla zdrowia lub warunków uciążliwych oraz aktualne wyniki badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia, wykonanych na tych stanowiskach.
Szef nie może dopuścić do pracy podwładnego bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku. Tak stanowi art. 229 § 4 k.p. To na przełożonym ciąży więc odpowiedzialność za dopuszczenie pracownika do pracy bez aktualnych badań lekarskich.
Jeśli natomiast pracownik odmówi poddania się badaniom, szef może to potraktować jako niewykonanie jego polecenia i uzasadniać rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków pracowniczych (art. 52 § 1 k.p.).
Autor jest legislatorem w Biurze Legislacyjnym Senatu
