Grupom zawodowym, które podlegają odrębnym pragmatykom służbowym, nagroda jubileuszowa przysługuje z mocy przepisów szczególnych. Chodzi np. o pracowników samorządowych, nauczycieli, żołnierzy zawodowych, pracowników sądów i prokuratury czy urzędników służby cywilnej.

Długie zatrudnienie

Nabycie uprawnień do nagrody jubileuszowej i jej wysokość zależą od ogólnego lub zakładowego stażu pracy >patrz ramka. Na ogólny staż składają się wszystkie zakończone okresy zatrudnienia oraz inne okresy zaliczane na mocy odrębnych przepisów.

Ogólne przepisy nie wskazują zasad i trybu przyznawania zatrudnionym gratyfikacji za wieloletnią pracę, gdyż jest ona fakultatywna. U przedsiębiorców z sektora prywatnego prawo do tego świadczenia może natomiast wynikać z postanowień zawartych w układzie zbiorowym pracy, regulaminie wynagradzania lub bezpośrednio z punktów umieszczonych w umowach o pracę.

Przywilej a data wypłaty

Jeżeli jubileuszówkę wypłaca się w innym terminie, niż pracownik nabył do niej prawo, jej podstawę stanowi wynagrodzenie przysługujące zatrudnionemu w dniu nabycia tego prawa lub w dniu wypłaty. Bierze się pod uwagę tę opcję, która jest korzystniejsza dla podwładnego.

Przykład 1.

Pracownik otrzymujący wynagrodzenie zryczałtowane w wysokości 3500 zł nabył prawo ?do jubileuszówki 31 grudnia. Wypłacono mu ją ?2 stycznia. Od 1 stycznia w firmie nastąpiły regulacje płac i od tej daty pensja zatrudnionego wynosi 3700 zł. W związku z podwyżką nagrodę wyliczono od wyższej podstawy (3700 zł). ?Nie byłoby konieczności jej podnoszenia,? gdyby firma terminowo wypłaciła świadczenie.

Zasada ta nie obowiązuje przy zmianie wymiaru czasu pracy.

Przykład 2.

Pracownikowi, o którym mowa w przykładzie 1, ?nie przydzielono podwyżki, tylko zmieniono wymiar czasu pracy, który od 1 stycznia wynosi pół etatu. ?W związku z tą zmianą zatrudniony otrzymuje ?1750 zł pensji. Mimo wypłaty jubileuszówki ?w styczniu jej podstawę stanowiło wynagrodzenie ?z grudnia, sprzed zmiany wymiaru czasu pracy.

Sytuacja byłaby analogiczna, gdyby wymiar etatu podwładnego zmienił się z połówki na całość, ponieważ wtedy otrzymałby nagrodę, której podstawa byłaby wyliczona z połowy wymiaru czasu pracy.

Nie dla każdego

Jeżeli szef wypłaca gratyfikacje, jej otrzymanie zależy od pozostawania w zatrudnieniu ?w dniu uzyskania prawa do niej.

Przykład 3.

Firma zatrudnia nową osobę od 16 czerwca. Jeżeli nabywa prawo do nagrody 16 czerwca lub później, należy mu ją wypłacić.  Jeśli natomiast prawo to nabyła np. 14 czerwca, jubileuszówka się nie należy.

Prawo do nagrody jubileuszowej przysługuje tylko pozostającym w zatrudnieniu z wyjątkiem osób:

Jeżeli takim osobom brakuje mniej niż ?12 miesięcy do nabycia uprawnień do nagrody jubileuszowej, licząc od dnia rozwiązania angażu, należy im tę nagrodę wypłacić najpóźniej ?w ostatnim dniu zatrudnienia,

Jeśli po tym okresie podejmie pracę u pracodawcy, który wypłaca nagrody, wówczas ją otrzyma.

Uzupełniająca lub pełna kwota...

Kiedy okres zatrudnienia uprawniający do otrzymania nagrody jubileuszowej upływa ?w czasie urlopu wychowawczego, szef musi wypłacić to świadczenie zaraz po powrocie pracownika z opieki.

Zdarzają się też sytuacje, w których wypłacając zatrudnionemu nagrodę, szef nie zdaje sobie sprawy (dowie się o tym później), że ?w rzeczywistości przysługiwała mu ona już wcześniej. W efekcie termin nabycia do niej prawa został błędnie określony. Takie przypadki występują wtedy, gdy podwładny dostarcza kadrom nowe świadectwa pracy lub inne dokumenty potwierdzające okresy zaliczane (np. praca w gospodarstwie rolnym).

Gdy pracownik dokumentuje nieznany do tej pory pracodawcy okres, od którego zależy nabycie uprawnienia do kolejnej nagrody, to jeżeli do tej wyższego stopnia etatowiec nabył w ciągu 12 miesięcy od nabycia prawa do jubileuszówki niższego stopnia, wypłaca się różnicę między świadczeniami. Jeśli jednak między uzyskaniem prawa do nagrody wyższej i niższej upłynęło więcej niż 12 miesięcy, zatrudnionemu należy się pełna kwota.

Przykład 4.

W październiku 2012 r. szef wypłacił pracownikowi nagrodę za 20 lat pracy. Tę za 25 lat powinien otrzymać w październiku 2017 r.

WARIANT 1

W styczniu 2013 r. podwładny przedstawił kolejne świadectwo pracy, z którego wynika, że prawo do nagrody za 25 lat nabędzie we wrześniu 2013 r., ?a nie w październiku 2017 r.

Ponieważ prawo do nagrody wyższego stopnia (wrzesień 2013 r.) etatowiec nabył w ciągu ?12 miesięcy od nabycia prawa do nagrody niższego stopnia (październik 2012 r.), pracodawca wypłacił różnicę między kwotą nagrody za 25 i za 20 lat.

WARIANT 2

W styczniu 2013 r. podwładny przedstawił kolejne świadectwo, z którego wynika, że prawo do nagrody za 25 lat nabędzie w styczniu 2014 r., a nie ?w październiku 2017 r. Ponieważ prawo do gratyfikacji wyższego stopnia (styczeń 2014 r.) pracownik nabył po 12 miesiącach od uzyskania prawa do tej niższego stopnia (październik 2012 r.), szef wypłacił pełną kwotę za 25 lat pracy.

...a może dwie?

W dniu, w którym pracownik udokumentował prawo do jubileuszówki, a był uprawniony do tej wyższego stopnia, wypłaca mu się tylko jedną – wyższą.

Przykład 5.

Pracownik złożył w dziale kadr świadectwo pracy? z poprzedniego zakładu, wykazujące siedem lat zatrudnienia. Po obliczeniu jego ogólnego stażu okazało się, że 26 maja 2014 r. nabył prawo do nagrody za 30 lat pracy i jednocześnie do tej za ?25 lat, której nie wypłacono mu, bo nie dostarczył odpowiedniego dokumentu. W związku z tym szef wypłacił jubileuszówkę za 30 lat pracy.

Po skróceniu wypowiedzenia

Gdy szef jednostronnie skraca okres wypowiedzenia na mocy art. 361 k.p., podwładnemu przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część tego okresu. Okres, za który wypłacono odszkodowanie, traktuje się na równi z zatrudnieniem jedynie do potrzeb stwierdzenia nabycia uprawnień pracowniczych uzależnionych od stażu. Nie wpływa on jednak na prawo do urlopu wypoczynkowego i nagrody jubileuszowej u pracodawcy, który wymówił angaż. Umowa rozwiązuje się z upływem skróconego okresu wypowiedzenia. Potwierdza to uchwała siedmiu sędziów Sądu Najwyższego ?z 9 lipca 1992 r. (I PZP 20/92).

Przykład 6.

Zatrudnionemu na czas nieokreślony szef wręczył 13 czerwca wypowiedzenie umowy z powodu likwidacji stanowiska pracy. Jednocześnie ?– korzystając z art. 361 k.p. – jednostronnie skrócił okres wypowiedzenia do miesiąca. Upływa on ?31 lipca. Pracownik otrzyma odprawę oraz odszkodowanie za sierpień i wrzesień. 25 sierpnia podwładnemu mija 30 lat pracy. Firma zatrudnia ?85 pracowników i wypłaca nagrody jubileuszowe.

Dwa miesiące, za które podwładnemu wypłacono odszkodowanie, zalicza się do stażu, od którego zależy nabycie uprawnień pracowniczych, czyli jego ogólny staż pracy zwiększy się o dwa miesiące. Jednak 25 sierpnia nie nabywa on prawa do nagrody jubileuszowej, gdyż umowa rozwiązała się wraz ze skróconym okresem wypowiedzenia.

Na marginesie warto dodać, że pracownik nie nabywa też prawa ani do urlopu wypoczynkowego za sierpień i wrzesień, ani do ekwiwalentu pieniężnego za ten urlop.

Bez niepotrzebnych wyliczeń

Dostarczanie przez podwładnych coraz to nowych dokumentów bywa dla służb kadrowych kłopotliwe, zwłaszcza w firmach zatrudniających ogromną załogę. Dlatego warto sobie ułatwić pracę. Jeżeli zatrudniony dokumentuje nieznany wcześniej pracodawcy okres pracy nie dłuższy niż cztery lata, z góry wiadomo, że będzie mu przysługiwała nagroda jubileuszowa w pełnej wysokości. A to dlatego, że nabycie prawa do nagrody wyższego stopnia nie nastąpi w trakcie 12 miesięcy od uzyskania prawa do nagrody niższego stopnia.

Ile i po jakim stażu

Pracownik samorządowy może liczyć na nagrodę w wysokości:

Bez ZUS

Co do zasady wolne od obciążeń składkowych są jubileuszówki wypłacane nie częściej niż co pięć lat. Przepisy przewidują jednak wyjątkowe sytuacje, kiedy nie potrąca się składek ZUS ?od takich nagród, mimo że ich wypłata nastąpi przed upływem pięcioletniego okresu.