Do końca kwietnia 2015 r. pracodawcy uzyskujący dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych mają obowiązek przesłać Państwowemu Funduszowi Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON) sprawozdania finansowe za 2014 r., sporządzane zgodnie z przepisami o rachunkowości. Na tej podstawie PFRON zweryfikuje sytuację ekonomiczną, w jakiej znajduje się wnioskodawca. Jeśli jest ona zła, PFRON odmówi dofinansowania pensji zatrudnianych osób niepełnosprawnych. Problem w tym, że przedsiębiorcy wciąż mają wątpliwości, co dokładnie znaczy nowe pojęcie „trudnej sytuacji ekonomicznej".

Za trzy lata...

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (DzU nr 53, poz. 312 ze zm.) wnioskodawca – np. przedsiębiorca pobierający dofinansowania – przedstawia podmiotowi udzielającemu pomocy sprawozdania finansowe za okres trzech ostatnich lat obrotowych. Beneficjentami, którzy mają obowiązek sporządzać takie sprawozdania, są podmioty określone w art. 2 ust. 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (DzU z 2013 r., poz. 330 ze zm.).

...lub za rok

Jeśli przedsiębiorstwo jest już zarejestrowane w SODiR i składało sprawozdania finansowe za ubiegłe lata, wystarczy, że do 30 kwietnia 2015 r. złoży sprawozdanie za 2014 r. lub oświadczenie o braku obowiązku jego sporządzania. Jeśli treść sprawozdań za poprzednie lata, które beneficjent już złożył w PFRON, uległa zmianie, ma on obowiązek za każdym razem przesłać do PFRON ich aktualną i zatwierdzoną treść.

Przykład

Przedsiębiorca po raz pierwszy złożył do PFRON wniosek o dofinansowanie w marcu 2015 r. Dlatego musiał przesłać sprawozdania za trzy ostatnie lata (2014, 2013, 2012) wraz z pierwszym wnioskiem. Natomiast pracodawca, który jest już zarejestrowany w SODiR i pobierał wcześniej pomoc w tej formie oraz przesyłał poprzednie sprawozdania – wysyła tylko sprawozdanie finansowe za 2014 r. w terminie do końca kwietnia 2015 r.

Jeśli podmiot zobowiązany do sporządzania i przedkładania sprawozdań finansowych nie złoży w PFRON sprawozdania za 2014 r. do 30 kwietnia 2015 r., Fundusz nie będzie mógł rozpatrywać jego wniosków o wypłatę dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych.

Analiza sytuacji

Obowiązek składania sprawozdań finansowych do PFRON ma związek z koniecznością badania kondycji finansowej beneficjentów dofinansowań. Przepisy rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 r. z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (DzU UE L 187 z 26 czerwca 2014 r., str. 1) wskazują, że tylko podmiot w dobrej kondycji może otrzymać taką pomoc. Jednak pracodawcy nadal mają problem z określeniem, czy ich sytuacja ekonomiczna jest dobra, mimo wprowadzenia od 1 stycznia 2015 r. nowej definicji przedsiębiorcy w trudnej sytuacji ekonomicznej.

Nowe rozporządzenie zawiera definicję przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji, która zastąpiła definicję „przedsiębiorstwa zagrożonego" wskazaną przepisami poprzedniego rozporządzenia. Zgodnie z art. 2 pkt 18 rozporządzenia nr 651/2014 r. przedsiębiorstwem znajdującym się w trudnej sytuacji jest takie, wobec którego zachodzi co najmniej jedna z wymienionych w tym przepisie okoliczności. W przypadku spółki akcyjnej, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółki komandytowo-akcyjnej jest to sytuacja, gdy ponad połowa jej subskrybowanego kapitału zakładowego została utracona w efekcie zakumulowanych strat.

Jak wskazał minister pracy i polityki społecznej w stanowisku z 19 września 2014 r. (BON-I-0702-12-3-PM/EW/14), przepisy rozporządzenia nr 651/2014 nie precyzują, w jaki sposób ma być dokonywana po 1 stycznia 2015 r. ocena sytuacji ekonomicznej wnioskodawców ubiegających się o pomoc publiczną (w tym ubiegających się o pomoc na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych). Wskazane rozporządzenie określa jedynie, że nie ma ono zastosowania do pomocy dla przedsiębiorstw znajdujących się w trudnej sytuacji. Z przepisów tych wynika więc, że to podmioty udzielające pomocy, takie jak np. PFRON, muszą weryfikować, czy wnioskodawca spełnia definicję art. 2 pkt 18 rozporządzenia nr 651/2014 w momencie ubiegania się o pomoc.

Dlatego też – zdaniem resortu – zobowiązano podmiot ubiegający się o pomoc publiczną do przedstawienia informacji dotyczących jego sytuacji ekonomicznej, w tym sprawozdań finansowych za trzy ostatnie lata obrotowe, sporządzone zgodnie z przepisami o rachunkowości. Niezależnie więc od tego, w której części roku wnioskodawca składa wniosek o udzielenie pomocy (np. w formie dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych), musi przedstawić informacje na temat swojej sytuacji ekonomicznej za ostatnie trzy lata.

Trudne definicje

Dla pracodawców problemem jest również brak wyjaśnienia w przepisach skomplikowanych definicji, które pozwoliłyby im ocenić przesłanki dobrej kondycji ekonomicznej swojego przedsiębiorstwa. Wyjaśnił je Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów w stanowisku z 20 października 2014 r. (DDO-070-15(2)/14/GP). Zgodnie z nim:

- subskrybowany kapitał można utożsamiać z tą wielkością kapitału podstawowego, która została objęta przez akcjonariuszy lub udziałowców,

- możliwym do przyjęcia sposobem ustalania wielkości skumulowanych strat jest zsumowanie osiągniętych przez przedsiębiorcę w trakcie ostatniego roku obrotowego oraz innych poniesionych strat, które nie zostały pokryte. Wielkość tych strat należy odczytywać ze sprawozdania finansowego przedsiębiorcy, tj. z bilansu.

—Mateusz Brząkowski, radca prawny, Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych

Mniej formalności

Wnioskodawca, który nie ma obowiązku sporządzania sprawozdań finansowych, musi złożyć w PFRON oświadczenie informujące o tym. Natomiast podmioty ubiegające się o pomoc inną niż pomoc de minimis będące mikro- lub małymi przedsiębiorstwami nie muszą przekazywać sprawozdań finansowych.