- Zatrudniamy 25 pracowników, dla których tworzymy zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. W ubiegłym miesiącu przejęliśmy inną firmę. Jej pracownicy domagają się, abyśmy wypłacili im dofinansowanie za tzw. wczasy pod gruszą, o które wnioskowali u poprzedniego pracodawcy zgodnie z obowiązującym tam regulaminem. Czy musimy to zrobić? –

pyta czytelnik.

Tak.

Pracownicy, których przejął nowy pracodawca, mają prawo do korzystania z funduszu na dotychczasowych zasadach.

Przejęcie jego środków w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę zależy od tego, czy przejmujący pracodawca ma obowiązek tworzyć fundusz, czy robi to dobrowolnie.

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (tekst jedn. DzU z 2012 r., poz. 59 ze zm., dalej ustawa o zfśs) fundusz tworzą pracodawcy zatrudniający według stanu na 1 stycznia danego roku co najmniej 20 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty. Z tym, że ci, którzy prowadzą działalność w formie jednostek budżetowych i samorządowych zakładów budżetowych, tworzą fundusz bez względu na liczbę zatrudnianych.

Przekazanie środków

W pierwszym przypadku nowy pracodawca przejmuje pieniądze, należności oraz zobowiązania funduszu dotychczasowego pracodawcy (art. 7 ust. 3 ustawy o zfśs). Środki składające się na fundusz dotychczasowego pracodawcy łączą się ze środkami w funduszu przejmującego. Gospodarowanie nimi odbywa się na podstawie regulaminu obowiązującego u przejmującego, chyba że inaczej ustalono w porozumieniu między pracodawcami.

W drugiej sytuacji, jeżeli zakład przechodzi w trybie art. 231 k.p., na pracodawcę, który nie musi tworzyć funduszu, przejmuje on pieniądze, należności i zobowiązania funduszu pracodawcy przekazującego. Nadwyżka przejętej gotówki wraz z odsetkami oraz przejętych należności z odsetkami nad przejętymi zobowiązaniami z odsetkami nie stanowi przychodu pracodawcy przejmującego i gromadzi się ją na odrębnym rachunku bankowym lub wydzielonym subkoncie.

Wolno ją wydać na zasadach określonych w ustawie o zfśs o dokonywaniu wydatków z funduszu. W praktyce oznacza to, że nowy szef w pierwszej kolejności reguluje zobowiązania funduszu, a dopiero potem pozostałe pieniądze przeznacza na działalność socjalną. Istotne jest to, że tych środków nie można przeznaczyć na inne cele niż socjalne.

Przy przejęciu części

Bardziej skomplikowana jest sytuacja, gdy dochodzi do przejęcia części zakładu. Jeżeli pracodawca musi tworzyć fundusz, to jego zasoby zwiększają się w części przypadającej na liczbę przejmowanych pracowników o równowartość pieniędzy funduszu dotychczasowego pracodawcy. Kwotę tę odpowiednio koryguje się o należności i zobowiązania funduszu według stanu na ostatni dzień miesiąca, w którym następuje transfer (art. 7 ust. 3b ustawy o zfśs). Zasady podziału pieniędzy określa porozumienie między pracodawcami, a ich przekazanie powinno nastąpić w ciągu 30 dni od przejścia zakładu, chyba że strony postanowią inaczej.

Problematyczna jest natomiast kwestia przejścia części zakładu, gdy przejmujący pracodawca nie musi tworzyć zfśs. Nie ma regulacji upoważniającej do przekazania części zgromadzonych środków. Prowadzi to do sytuacji, w której przejmowanych etatowców pozbawia się prawa korzystania z pieniędzy funduszu, który był tworzony także na ich rzecz. Co więcej, dotyczy to też przypadków, gdy nowy pracodawca dopiero po przejęciu załogi staje się zobowiązany do utworzenia funduszu.

—Angelika Ciastek-Zyska, radca prawny Kancelaria Radcy Prawnego A. Ciastek-Zyska