- Umowa pracownika przewiduje, że praca przy komputerze może być wykonywana do czterech godzin dziennie. Lekarz medycyny pracy po badaniach wstępnych zaznaczył, że ta osoba może pracować tylko w szkłach kontaktowych. Czy w tej sytuacji firma może kupić pracownikowi okulary? Czy ma jakiekolwiek znaczenie liczba godzin przy komputerze?
– pyta czytelniczka.
Pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi wykonującemu pracę z użyciem monitora ekranowego profilaktyczną opiekę zdrowotną, w tym okulary korygujące wzrok. Takiemu prawu nie podlegają pracownicy stosujący szkła kontaktowe.
Podstawą do refundacji kosztów zakupu okularów jest orzeczenie lekarza medycyny pracy, wydane po wykonaniu badań profilaktycznych. Tak stanowi rozporządzenie ministra pracy i polityki socjalnej z 1 grudnia 1998 w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (DzU nr 148, poz. 973).
Wyniki tych badań muszą wykazać potrzebę stosowania okularów podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego, pod warunkiem że osoba ta pracuje przy nim co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Lekarz okulista musi więc wyraźnie zalecić stosowanie okularów korekcyjnych podczas pracy i na określonym stanowisku pracy.
Refundacji kosztów nie podlegają orzeczenia lekarza okulisty wydane na życzenie pacjenta poza cyklem badań z zakresu medycyny pracy. Podobnie zresztą jak nie wszyscy mogą z tego przywileju skorzystać.
Obowiązkiem zatrudniającego jest bowiem pokrycie kosztów zakupu okularów korekcyjnych do pracy przy komputerze jedynie zatrudnionym na podstawie umowy o pracę, praktykantom i stażystom, użytkującym w czasie pracy monitor ekranowy w opisanym wymiarze godzinowym (§ 2 pkt 4 rozporządzenia).
Z tego przywileju nie skorzystają już osoby współpracujące z firmą na podstawie umów cywilnoprawnych, choć pracodawca może pokryć taki koszt.
Pracownik, który chciałby skorzystać ze zwrotu kosztów zakupu okularów korygujących, powinien:
- przeprowadzić badania profilaktyczne, w tym okulistyczne w ramach obowiązkowej opieki zdrowotnej,
- dokonać zakupu okularów zaleconych przez lekarza oraz
- złożyć wniosek wraz z dowodem zakupu o refundację okularów u pracodawcy.
Refundacja kosztów przez pracodawcę obejmuje zakup szkieł korekcyjnych i oprawek okularowych. Wobec znacznie zróżnicowanych cen soczewek okularowych i opraw wielu pracodawców ma wątpliwości co do obowiązku ponoszenia pełnych kosztów ich wykonania.
Wydaje się więc, że ze względów słuszności pracodawca powinien ponosić pełny koszt robocizny i szkieł o parametrach wskazanych przez lekarza okulistę.
Pracodawca może jednak ograniczyć swój udział w ponoszeniu kosztów oprawy poprzez ustalenie kwoty refundowania, nie niższej jednak niż koszt oprawy, odpowiadającej co najmniej standardowi podstawowemu (por. Jan Pióro, „Wyjaśnienia – teza 3”, PiZS 2002/3/40).
Coraz więcej osób decyduje się na pracę w soczewkach kontaktowych. Podyktowane jest to zazwyczaj estetyką i komfortem. Niestety, szkła kontaktowe nie podlegają refundacji przez pracodawcę. W tej konkretnej sytuacji polskie przepisy różnią się od norm unijnych.
Dyrektywa Rady UE z 29 maja 1990 w sprawie minimalnych wymagań w dziedzinie bezpieczeństwa i ochrony zdrowia przy pracy z urządzeniami wyposażonymi w monitory ekranowe wyraźnie wskazuje, że pracodawca musi zrefundować zarówno okulary korygujące wzrok, jak i soczewki kontaktowe.
Niestety, polskie przepisy nie definiują jednoznacznie zastosowania soczewek kontaktowych i ich refundacji przez pracodawcę. Zwrotu kosztów zakupu soczewek kontaktowych pracownik może domagać się jedynie na drodze sądowej.
Justyna Buchwald-Krzak radca prawny w Kancelarii Chajec, Don-Siemion & Żyto
Czytaj też:
Soczewki kontaktowe i okulary bez podatku
Firma funduje soczewki bez podatku
Zobacz więcej:
