Podwładnemu wolno domagać się także świadectwa dotyczącego łącznego okresu zatrudnienia na podstawie takich umów. Takie uprawnienie nadał mu art. 97 § 1
3
dodany w
nowelizacji kodeksu pracy z 5 stycznia 2011 (DzU nr 36, poz. 181
, dalej nowelizacja), która obowiązuje od 21 marca. Dotyczy to wyłącznie umów, które już ustały.
Kolejny nowy przepis (art. 97 § 1
2
k.p.) ustanawia termin wydania świadectwa przy terminowym zatrudnieniu, przypadnie to w dniu upływu tych angaży. Wyjątek dotyczy umów trwających dłużej niż 24 miesiące.
Zainteresowany otrzyma dokument w dniu rozwiązania lub wygaśnięcia takiego angażu. Przykładowo u przyjętego na trzymiesięczną próbę, następnie na czas wykonania określonej pracy trwającej osiem miesięcy a potem na czas określony (16 miesięcy) 24 miesiące miną z upływem 13 miesiąca ostatniej umowy okresowej. Nie trzeba wydawać świadectwa w trakcie jej trwania. Podwładny dostanie zbiorczy papier ze wszystkich trzech angaży z dniem rozwiązania ostatniego z nich, czyli z upływem 27 miesiąca.
Żąda i ma
Jeśli jednak współpraca jest krótka, np. tylko na okres próbny, i po nim strony nie decydują się na jej przedłużenie, to – zgodnie z opinią Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z 6 kwietnia 2011 w sprawie wystawiania świadectw pracy po zmianach kodeksu pracy (Zobacz -
) – podwładny musi czekać na dokument aż 21 miesięcy po ustaniu zatrudnienia. Tak resort pracy interpretuje art. 97 § 1
1
k.p.
Czy w takiej sytuacji mógłby powołać się na art. 97 § 1 k.p. lub skorzystać z art. 97 § 1
3
k.p.? Ten pierwszy przepis nakazuje wręcz wydanie przełożonemu dokumentu o zatrudnieniu w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy.
Ta druga regulacja ustanawia dla podwładnego przywilej żądania wystawienia takiego papieru w każdej chwili. Szef musi to zrobić w ciągu siedmiu dni od złożenia pisemnego wniosku przez pracownika.
Pracodawca ma więc teraz określony czas na zrealizowanie tego obowiązku. Stare regulacje nie przewidywały żadnego terminu ani ich biegu. Art. 97 § 1 k.p. ustanawia tylko wymóg niezwłocznego wystawienia świadectwa.
Co po umowie
Zasadnicze pytanie dotyczy tego,
czy z art. 97 § 1
3
k.p., czyli żądania wydania dokumentu, może skorzystać także ten, kto już nie jest w stosunku pracy
? Przepis ten odwołuje się bowiem do sformułowania „pracownik pozostaje w zatrudnieniu”, a jednocześnie wiadomo, kiedy ono upłynie.
Bez wątpienia zgłoszenie prośby o wystawienie świadectwa nawet w ostatnim dniu kontraktu jest jak najbardziej uprawnione. Ale pracownik nie powinien mieć problemu z jego otrzymaniem także wtedy, gdy już utraci taki status. Dokument dotyczy bowiem okresu, kiedy jeszcze nim był, i zaświadcza o wykonywaniu przez niego obowiązków w podporządkowaniu.
Piotr Wojciechowski, ekspert prawa pracy, współpracujący z Kancelarią Adwokacko-Radcowską „Gujski Zdebiak”, podkreśla, że pracodawca nie powinien uchylać się od takiego wymogu, gdy już nie łączy go więź z pracownikiem. Przeczyłoby to bowiem art. 8 k.p., który nie chroni tego, kto czyni ze swojego prawa użytek sprzeczny z jego społeczno-gospodarczym przeznaczeniem lub zasadami współżycia społecznego.
Tym bardziej nie wolno tego robić, bo finisz angażu kończyłby wszystkie wzajemne zobowiązania. A tak nie jest. Przykładem może być pociągnięcie przez firmę pracownika do odpowiedzialności materialnej zarówno na zasadach ogólnych, jak i szczególnych. Poniesie ją osoba, która podczas wyrządzania szkody była pracownikiem. Nie ma tu znaczenia późniejsze ustanie stosunku pracy, byle szef nie dowiedział się o tym po upływie trzech lat od jej wyrządzenia.
Także art. 291 k.p. daje stronom prawo domagania się roszczeń ze stosunku pracy po jego ustaniu, choć podwładny ma na ich dochodzenie więcej czasu niż pracodawca, bo trzy lata.
Komentuje Grzegorz Orłowski, radca prawny w spółce z o.o. Orłowski, Patulski, Walczak:
Jeżeli pracownik przeszedł okres próbny a szef nie zamierza z nim już współpracować, to zgodnie z art. 97 § 1 k.p., który nie został uchylony ani zmieniony, z urzędu wydaje mu świadectwo pracy. Pracownik nie musi o nic prosić.
Nowe przepisy o świadectwach dotyczą wyłącznie sytuacji, w których podwładny kontynuuje zatrudnienie u tego pracodawcy na podstawie kolejnych terminowych umów o pracę.
Terminowe związanie
Zmodyfikowane w ostatniej nowelizacji kodeksu przepisy obejmują tylko terminowe angaże o pracę, czyli te zawarte na okres próbny, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy.
Zgodnie z art. 97 § 11 k.p. jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu u tego samego szefa, trzeba mu wydać świadectwo obejmujące zakończone okresy wykonywania zadań na podstawie takich angaży, zawartych w ciągu 24 miesięcy, poczynając od przyjęcia pierwszego z nich.
W związku z tymi wątpliwościami wystąpiliśmy z prośbą do resortu pracy o ich wyjaśnienie.
Czytaj więcej w artykule
Każde żądanie trzeba respektować
Więcej w serwisie:
»
»
»
»
Zobacz cały poradnik:
»
Świadectwa pracy od 21 marca 2011 r.