Nowy rok to dla pracodawców nowe obowiązki statystyczne. W 2010 r. poszczególne sprawozdania składamy w następujących terminach:

[b] - 8 stycznia, 8 kwietnia, 8 lipca, 8 października: Z-05,[/b]

[b]- 15 stycznia: Z-10,[/b]

[b]- 18 stycznia: Z-06a (głównie jednostki budżetowe oraz przedsiębiorstwa niezaliczane do sektora przedsiębiorstw),[/b]

[b]- 2 lutego: Z-06b (przedsiębiorstwa zaliczane do sektora przedsiębiorstw zobowiązane do złożenia sprawozdania DG-1),[/b]

[b]- 11 kwietnia, 11 lipca, 11 października: Z-03.[/b]

[srodtytul]Dane są różne[/srodtytul]

Każdemu z tych dokumentów przyświeca inny cel. Formularz Z-05 składają wylosowane przez GUS podmioty gospodarki narodowej (przedsiębiorcy i budżetówka) zatrudniające więcej niż jedną osobę.

To sprawozdanie kwartalne, które sporządza się do ósmego dnia kalendarzowego po kwartale sprawozdawczym. W praktyce ten dokument wypełniają działy kadr, a zawarte w nim informacje sprawdzają popyt na pracę, w szczególności:

– zmiany w liczbie pracujących osób,

– wolne miejsca pracy,

– nowo utworzone miejsca pracy.

Jeśli chodzi natomiast o formularz Z-10, to sprawdza się w nim warunki pracy w firmach. Składają go wszystkie podmioty gospodarki narodowej, w których stan zatrudnienia wynosi dziesięć i więcej osób.

W szczególności firmy, w których występuje największe zagrożenie życia i zdrowia, np. z branży górniczej, handlowej, przemysłowej, budownictwa czy hotelarstwa.

Druk Z-10 składa się raz w roku. Kolejne sprawozdanie to Z-06. To kontynuacja Z-03 (opisany dalej). Na podstawie zawartych w nim danych GUS m.in. bada zatrudnienie i wynagrodzenie.

Różnica polega jednak na tym, że w sprawozdaniu Z-06 wymienione dane obejmują cały rok, a nie kwartał.

A kto składa Z-06?

Zasadniczo te same podmioty co Z-03 oraz podmioty zaliczone do tzw. sektora przedsiębiorstw (te jednostki składają ponadto miesięczne sprawozdania na formularzu DG-1).

Formularz Z-06 składamy raz w roku. I na koniec sprawozdanie Z-03. Składają je przedsiębiorcy zatrudniający powyżej dziewięciu osób i cała budżetówka.

Jest to sprawozdanie kwartalne składane do 11. dnia kalendarzowego następnego miesiąca po pierwszym, drugim albo trzecim kwartale obejmującym dane od początku roku.

[srodtytul]W komputerze albo…[/srodtytul]

Od ubiegłego roku wszystkie sprawozdania statystyczne składamy za pomocą portalu sprawozdawczego https://raport.stat.gov.pl. Korzystamy z niego za pomocą odpowiedniego loginu i hasła. Dla niektórych przedsiębiorców jest ono aktywne od 2009 r.

Inni dostaną je teraz w liście przewodnim GUS. Ci przedsiębiorcy znajdą w nim dane uwierzytelniające dostęp do portalu sprawozdawczego GUS, czyli kod dostępu (tzw. login) i hasło, oraz wskazówki, jak się po tej stronie internetowej poruszać.

Podane login i hasło mają charakter tymczasowy. Ich żywot kończy się z chwilą aktywacji konta sprawozdawczego. Po zakończeniu tego procesu system automatycznie przesyła nowe, ale już stałe dane uwierzytelniające.

Drogą e-mailową dostaną je osoby odpowiedzialne za obsługę sprawozdawczości w firmach, które są stałymi uczestnikami badań.

Wiadomość z GUS może dostać bezpośrednio pracodawca albo upoważnieni pracownicy, np. specjalista odpowiedzialny za sprawozdawczość, a w zakładach wielooddziałowych również inne osoby.

Wypełnienie formularza nie powinno nastręczać trudności, bo system prowadzi niemal za rękę. Wychwytuje każdą pomyloną informację.

Wyróżnia przy tym dwa rodzaje błędów: uznaniowe i bezwzględne. Pierwsze są oznaczone wykrzyknikiem, a drugie krzyżykiem.

Bezwzględne musimy poprawić, bo w innym wypadku wypełnianie formularza nie ma sensu. Pojawienie się tych uchybień uniemożliwia jego zatwierdzenie.

Błędy uznaniowe mają jedynie charakter informacyjny. Nie należy ich jednak bagatelizować, ale ponownie przeanalizować.

Najeżdżając kursorem na krzyżyk lub wykrzyknik, dowiemy się, na czym polega pomyłka. Poprawiony błąd zniknie, gdy sprawozdawca zapisze stronę lub przejdzie na następną. Poza tym na każdym etapie jego wypełniania można sprawdzić ilość i rodzaj uchybień.

W tym celu wystarczy nacisnąć ikonkę „pokaż/ukryj błędy”. Dzięki temu na końcu działu znajdziemy poszczególne błędy z opisem. System pokaże nam typ pomyłki (bezwzględna czy uznaniowa), dział, w którym ją popełniliśmy, pole oraz opis, na czym ona polega.

Konto na portalu sprawozdawczym GUS pozwala na bieżący e-mailowy kontakt z ekspertami, którzy pomogą wypełnić kłopotliwe części sprawozdania.

Porozumiemy się z nimi także telefonicznie. Na stronie internetowej GUS, na portalu sprawozdawczym, figuruje lista wszystkich urzędów statystycznych w Polsce, a pod nią nazwiska, e-maile, numery telefonów i faksów do osób, które udzielają pomocy merytorycznej i technicznej.

[b]Uwaga! [/b]Przedsiębiorcy, którzy mają problem z wypełnieniem formularza, mogą skorzystać ze strony [link=http://www.stat.gov.pl]http://www.stat.gov.pl[/link].

Znajdą na niej szczegółowe informacje związane z szeroko rozumianą statystyką pracy. Należy ich szukać pod hasłem „Zasady metodyczne statystyki rynku pracy i wynagrodzeń”.

[srodtytul]… pocztą[/srodtytul]

Firmy zatrudniające nie więcej niż pięć osób mają wybór. Mogą skorzystać z portalu GUS albo pozostać przy wersji papierowej.

Dane statystyczne mogą złożyć pisemnie, pod warunkiem że:

- złożą wniosek w tej sprawie,

- ich prośba jest w pełni uzasadniona, np. ograniczonym dostępem do Internetu lub komputera,

- GUS zgodzi się na sprawozdawczość papierową.

Przedsiębiorcy pytają zazwyczaj, czy ten przywilej jest zastrzeżony tylko dla firm zatrudniających na umowy o pracę.

Nie. Ustawodawca nie posługuje się terminem „zatrudniający”. Mówi o „podmiotach o liczbie pracujących nie większej niż pięć osób”.

Liczba etatów jest zatem bez znaczenia. O złożenie papierowego formularza może się też ubiegać indywidualny przedsiębiorca, który nie zatrudnia ani jednej osoby.

Kwestie te reguluje [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=339018]rozporządzenie Rady Ministrów z 8 grudnia 2009 r. w sprawie programu badań statystycznych statystyki publicznej na rok 2010 (DzU nr 3, poz. 14)[/link].

[ramka][b]Działaj offline[/b]

Składanie formularzy za pomocą portalu sprawozdawczego nie oznacza, że druki trzeba składać tylko online. Wolno je wypełniać też w wersji offline.

Wystarczy zatem ściągnąć formularz ze strony internetowej GUS (np. w kafejce internetowej), wypełnić go na komputerze, a następnie odesłać do urzędu przez portal sprawozdawczy albo e-mailem, gdy nie ma loginu i hasła.

Formularz w wersji offline zawiera opcję „wyślij do PS”, która pozwala na jego automatyczne odesłanie po wcześniejszym zapisaniu danych w pliku xml. Offline pomaga wywiązać się z elektronicznego obowiązku sprawozdawczego, mimo że konto na portalu sprawozdawczym nie jest aktywne.

Ma pomagać, ale nie zastępować wypełniania sprawozdań bezpośrednio w Internecie. [/ramka]