[b]Z obywatelem Ukrainy najlepiej podpisać terminową umowę o pracę: na czas określony lub na czas wykonywania określonego zadania. W tej ostatniej nie określamy daty, do której ma trwać, bo w praktyce taka umowa obowiązuje do chwili zakończenia zleconej pracy. Przykładowo z Ukraińcem można się umówić, że jego kontrakt obowiązuje do końca sezonu na zbieranie porzeczek. – A co, jeśli zatrudniony się nie sprawdzi i zechcę się z nim rozstać wcześniej. Czy mogę wypowiedzieć taką umowę?[/b] – pyta czytelnik.

Wcześniejsze wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas wykonywania określonego zadania jest dopuszczalne tylko w razie:

- ogłoszenia upadłości bądź likwidacji firmy,

- redukcji etatów z przyczyn niedotyczących pracownika u zatrudniającego co najmniej 20 osób.

Umowę na czas wykonywania określonej pracy wolno w takich okolicznościach rozwiązać za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Gdy obcokrajowiec ma przez sezon pracować przy zbiorach a później w przetwórni, od razu możemy z nim zawrzeć umowę na czas określony. Kodeks pracy nie przewiduje żadnego limitu jej obowiązywania. W tym wypadku ogranicza nas jednak ważność wizy (sześć miesięcy) lub zezwolenia na pracę (zwykle rok). Poza tym czas obowiązywania takiego kontraktu nie może wypaczyć istoty umów terminowych. Przed taką praktyką przestrzega również Sąd Najwyższy w wyroku z 7 września 2005 r. (II PK 294/04), wedle którego zawarcie długoterminowej umowy na czas określony z możliwością jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem można zakwalifikować jako obejście przepisów prawa pracy, ich społeczno-gospodarczego przeznaczenia lub zasad współżycia społecznego. Czas trwania umowy okresowej określamy na dwa sposoby:

- wskazując konkretny termin,

- ustalając zdarzenie, z upływem którego angaż ulega rozwiązaniu.

Jeżeli opisywany pracodawca zatrudni i zakłada, że po sezonie przeniesie pracownika do przetwórni, to w umowie o pracę powinien wpisać konkretną datę jej zakończenia. Gdy natomiast cudzoziemiec ma zbierać jedynie maliny, truskawki i porzeczki, to w umowie o pracę wolno wpisać, że przyjmujemy go do zakończenia prac sezonowych i zamknięcia plantacji. Tutaj jednak sprawdzi się umowa na czas wykonywania konkretnego zadania, o czym pisaliśmy wyżej.

Uwaga! Ogólna zasada jest taka, że trzecia umowa terminowa przekształca się w bezterminową. Nie dotyczy to jednak prac sezonowych, dorywczych i wykonywanych cyklicznie. Tak wynika z art. 25 [sup]1[/sup] § 3 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=76037]kodeksu pracy[/link].

Umowa na czas określony ulega rozwiązaniu się z upływem okresu, na jaki została zawarta. Natomiast wypowiedzenie takiego kontraktu jest możliwe za dwutygodniowym okresem, jeśli:

- została zawarta na dłużej niż sześć miesięcy,

- strony przewidziały możliwość jej wcześniejszego wypowiedzenia.

[b]Uwaga! [/b]Przepisy przewidują wyjątkowe sytuacje, gdy umowę na czas określony można wypowiedzieć, choć nie są spełnione te warunki. Będzie tak przy ogłoszeniu upadłości lub likwidacji pracodawcy albo gdy przyczyny wypowiedzenia takiej umowy leżą po stronie pracodawcy zatrudniającego co najmniej 20 osób.

Wypowiadając umowę na czas określony, należy też pamiętać o tym, że wypowiedzenie upłynie w sobotę (art. 30 § 2[sup]1[/sup] kodeksu pracy).

Zasadniczo umowy o pracę zawarte na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej sporządzamy po polsku. Wynika tak z art. 8 [link=http://aktyprawne.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr?id=79664]ustawy z 7 października 1999 r. o języku polskim (DzU nr 90, poz. 999 ze zm.)[/link]. Przepisy zastrzegają zatem dla umów o pracę język polski, ale nie zabraniają, by sporządzać je dodatkowo w wersji obcojęzycznej. Dlatego w praktyce zawiera się kontrakty dwujęzyczne. Dzięki temu obcokrajowiec zapoznaje się swobodnie ze swoimi prawami i obowiązkami.

Jeżeli zdarzy się tak, że obcojęzyczna wersja umowy o pracę gwarantuje więcej przywilejów pracowniczych niż polska, to ostatecznie przesądzi o tym sąd pracy. Przesłucha świadków i oceni wolę stron, jaka im przyświecała w chwili składania podpisów. Liczy się również, którą wersję umowy sporządzono wcześniej. Decydując się na dwujęzyczną wersję, powinniśmy zastrzec, że w razie jakichkolwiek rozbieżności wiąże egzemplarz polski.

Warto też zaznaczyć, że wszelkie spory na tle umowy rozstrzygają polskie sądy pracy. Pozwala na to art. 32 ustawy o prawie prywatnym międzynarodowym.

Jeżeli natomiast nie dokonały takiego wyboru i nie mają miejsca zamieszkania lub siedziby w tym samym państwie, to stosujemy prawo państwa, gdzie praca jest, była lub miała być wykonywana.

Nie wolno też zapominać o art. 12 powołanej ustawy. Czytamy w nim, że forma czynności prawnej podlega prawu właściwemu dla tej czynności. Jeżeli zatem oświadczenie woli o zawarciu stosunku pracy składamy w Polsce, to stosujemy polskie prawo. Jeżeli na Ukrainie, to ukraińskie. Eksperci podkreślają jednak, że pod pojęciem czynności prawnej nie kryje się język, w jakim sporządzono umowę o pracę, ale przykładowo to, czy ma ona formę pisemną.