- Na podstawie umowy spółka A (składająca) przekazała spółce B (przechowawca) na przechowanie pieniądze w w gotówce. Kwota została wpłacona na otwarty specjalnie w tym celu rachunek bankowy przechowawcy. Nie został on upoważniony do korzystania z pieniędzy, w szczególności do wykorzystywania na własne cele lub oddawania ich do korzystania osobom trzecim. Spółka A zastrzegła sobie prawo żądania w każdym czasie zwrotu całej kwoty lub jej części oraz odsetek, jeśli takie zostaną naliczone, i zobowiązała się do zwrotu B wszelkich wydatków, poczynionych w celu należytego wykonania umowy.

Przechowawcy nie przysługuje wynagrodzenie. Spółka A dostanie zwrot całej kwoty przekazanej na przechowanie plus ewentualne odsetki. Czy taką umowę można zakwalifikować jako depozyt nieprawidłowy bądź inną czynność, która jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych? – pyta czytelniczka.

Na umowę przechowania pieniędzy firmy decydują się stosunkowo rzadko. W praktyce z tego rozwiązania korzystają firmy, które liczą się ze zwrotem określonych kwot innym osobom, albo chcą zabezpieczyć pewne sumy pieniędzy.

Czytaj także: Pożyczki i depozyt nieprawidłowy z niższą stawką PCC

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC).

I tak, stosownie do art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o PCC, podatkowi podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

- umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,

- umowy pożyczki pieniędzy lub rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku,

- umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,

- umowy dożywocia,

- umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności - w części dotyczącej spłat lub dopłat,

- ustanowienie hipoteki,

- ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,

- umowy depozytu nieprawidłowego,

- umowy spółki.

PCC podlegają też zmiany wymienionych umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o PCC).

Na czym polegają różnice

Depozyt nieprawidłowy uznawany jest albo za odmianę zwykłej umowy przechowania, instytucję odrębną od umowy pożyczki, albo odrębny typ umowy nazwanej. Uznaje się również, że depozyt nieprawidłowy (przechowanie nieprawidłowe) jest umową szczególnego rodzaju, zawierającą elementy przechowania i pożyczki. Przedmiotem depozytu nieprawidłowego mogą być wyłącznie pieniądze lub rzeczy oznaczone tylko co do gatunku. Osoba biorąca pieniądze (rzecz) do depozytu nieprawidłowego ma obowiązek oddać taką samą ilość pieniędzy (rzeczy), ale niekoniecznie tę samą.

Depozyt nieprawidłowy ma miejsce wtedy, gdy z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku. Do przyjęcia depozytu nieprawidłowego nie jest konieczne wyraźne zastrzeżenie tego w umowie, niemniej dla zastosowania art. 845 k.c. konieczne jest ustalenie, że przechowawca uprawniony został do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub rzeczami oznaczonymi co do gatunku. Upoważnienie do rozporządzania oddanymi na przechowanie pieniędzmi jest dla bytu umowy depozytu nieprawidłowego konieczne ? sam fakt oddania na przechowanie pieniędzy nie tworzy bowiem jeszcze stosunku depozytu nieprawidłowego z prawem rozporządzania nimi.

Żadne z kryteriów

Zawarta pomiędzy spółkami umowa przechowania pieniędzy nie przybrała postaci żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o PCC, w szczególności umowy pożyczki, umowy depozytu nieprawidłowego czy ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego. Oznacza to, że nie podlega ona opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Zaprezentowane stanowisko podzielają organy podatkowe (por. interpretacje Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 czerwca 2018 r., 0111-KDIB2-2.4014. 69.2018.1.SK i z 17 maja 2017 r., 0114-KDIP3-2.4014.16.2017. 2.MZ).

Autor jest doradcą podatkowym

Definicje

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (art. 720 § 1 k.c.).

Rzecz można obciążyć prawem do jej używania i do pobierania jej pożytków (użytkowanie) (art. 252 k.c.).

Jeżeli użytkowanie obejmuje pieniądze lub inne rzeczy oznaczone tylko co do gatunku, użytkownik staje się z chwilą wydania mu tych przedmiotów ich właścicielem. Po wygaśnięciu użytkowania obowiązany jest do zwrotu według przepisów o zwrocie pożyczki (użytkowanie nieprawidłowe) (art. 264 k.c.).

Jeżeli z przepisów szczególnych albo z umowy lub okoliczności wynika, że przechowawca może rozporządzać oddanymi na przechowanie pieniędzmi lub innymi rzeczami oznaczonymi tylko co do gatunku, stosuje się odpowiednio przepisy o pożyczce (depozyt nieprawidłowy). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu (art. 845 k.c.). Czas i miejsce zwrotu określają przepisy o przechowaniu zawarte w art. 835–844 k.c.

podstawa prawna: ustawa z 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1150 ze zm.)

podstawa prawna:ustawa z 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn. DzU z 2018 r., poz. 1025 ze zm.)