Fundusz socjalny muszą tworzyć pracodawcy ze sfery budżetowej bez względu na liczebność załogi oraz zatrudniający 1 stycznia przynajmniej 20 osób w przeliczeniu na pełne etaty. Najpierw przekazują za każdego zatrudnionego odpowiedni odsetek przeciętnej płacy, tzw. odpis, na wyodrębnione konto funduszu, a potem udzielają z tych pieniędzy pomocy niezamożnym pracownikom i ich rodzinom. Obowiązkowe odpisy podstawowe wynoszą w br. na zatrudnionego:
- w normalnych warunkach 804,60 zł (37,5 proc. średniego wynagrodzenia),
- w warunkach szczególnie uciążliwych 1072,80 zł (50 proc.),
- młodocianego w pierwszym roku nauki 107,28 zł (5 proc.), w drugim 128,74 zł (6 proc.) i w trzecim 150,19 zł (7 proc.).
Firmy mogą oprócz tego naliczać odpisy dobrowolne:
- na każdego byłego pracownika będącego emerytem lub rencistą - 134,10 zł (6,25 proc.),
- zwiększając odpis podstawowy na każdego pracownika niepełnosprawnego w stopniu znacznym lub umiarkowanym - 938,70 zł (37,5 proc. +6,25 proc.). Ponadto przekazują na fundusz socjalny inne zwiększenia, np. z darowizn, zyski z prowadzonych ośrodków wypoczynkowych.
Zakładamy, że spółka ustaliła średniorocznie zatrudnienie na poziomie:
- 7 osób na 1/2 w normalnych warunkach,
- 5 osób na 1/3 etatu w normalnych warunkach,
- 13 osób na 5/6 etatu w warunkach szczególnie uciążliwych,
- 22 osoby na pełnym etatach w normalnych warunkach.
Będzie także angażować trzech pracowników młodocianych w pierwszym roku nauki i dwóch w trzecim oraz naliczać dobrowolne odpisy na pięciu emerytów i zwiększenia. Patrz tabela
Średniorocznie spółka będzie więc dysponować:
- 27,15 pełnego etatu w normalnych warunkach,
- 10,79 etatu w warunkach szczególnie uciążliwych.
Do końca maja spółka musi więc przekazać na rachunek funduszu 75 proc. odpisów podstawowych. W tym celu najpierw ustala całe tegoroczne odpisy. Wynoszą one w sumie 34042,62 zł, w tym na zatrudnionych:
- w normalnych warunkach (27,15 etatu x 804,60 zł) = 21844,89 zł,
- w warunkach szczególnie uciążliwych (10,79 etatu x 1072,80 zł) = 11575,51 zł,
- młodocianych w pierwszym roku nauki - tu odpisy naliczamy na osoby (3 osoby x 107,28 zł) = 321,84 zł, w trzecim (2 osoby x 150,19 zł) = 300,38 zł.
Do końca maja spółka przelewa 75 proc. tej sumy, czyli 25531,97 zł.
W tym celu zwykle od całorocznych odpisów odejmujemy przelane już 75 proc. środków. Do końca września przekazujemy więc 8510,65 zł (34 042,62 zł - 25 531,97 zł). Oprócz tego przelewamy odpisy dobrowolne za emerytów byłych pracowników 670,50 zł (5 osób x 134,10 zł) oraz za niepełnosprawnych w stopniu znacznym lub umiarkowanym 402,30 zł (3 etaty x 134,10 zł). W drugiej turze spółka przekazuje razem na konto funduszu 9583,45 zł.
Zdarza się jednak, że przeciętny stan zatrudnienia uległ w międzyczasie dużym wahaniom. Jeśli tak, to drugą ratę odpisów wolno skorygować jeszcze przed jej przesłaniem na rachunek funduszu.
Zakładamy, że opisanej spółce ubyło do końca sierpnia czterech etatów w normalnych warunkach, dwóch w szczególnie uciążliwych oraz dwóch emerytów, na których naliczano odpis dobrowolny. Najpierw ustalamy całoroczne odpisy podstawowe i dobrowolne według zmodyfikowanej liczby zatrudnionych: - w normalnych warunkach (23,15 etatu x 804,40 zł) = 18626,49 zł,
- w warunkach szczególnie uciążliwych (8,79 etatu x 1072,80 zł) = 9429,91 zł,
- młodocianych w pierwszym roku nauki 321,84 zł, w trzecim 300,38 zł,
- na emerytów byłych pracowników (3 x 134,10 zł) = 402,30 zł,
- na niepełnosprawnych w stopniu znacznym lub umiarkowanym 402,30 zł.
Całoroczne odpisy podstawowe i dobrowolne według skorygowanego stanu zatrudnienia to 29 483,22 zł. Teraz porównujemy je z kwotą przelaną w pierwszej turze do końca maja. Spółka musi więc jeszcze przekazać 3951,25 zł (29 483,22 zł - 25 531,97 zł).
