Zgodnie z przepisami pracownicy powinni być chronieni przed nadmiernie wysokimi temperaturami, jak i bezpośrednim nawiewem klimatyzatorów, przeciwdziałającym upałom. Zatrudnieni mają też prawo odstąpić od pracy, jeśli warunki jej wykonywania będą zagrażały ich zdrowiu i życiu.

– Pracodawca powinien zapewnić pracownikom nieodpłatnie zimne napoje, gdy temperatura na stanowiskach pracy przekracza 28 st.C, a na otwartej przestrzeni 25 st.C. Napoje powinny być dostępne stale, w ilości zaspokajającej potrzeby zatrudnionych – apeluje Główny Inspektor Pracy Katarzyna Łażewska-Hrycko.

Państwowa Inspekcja Pracy przypomina pracodawcom o konieczności utrzymywania w sprawności i czystości urządzeń wentylacyjnych oraz klimatyzacyjnych a także zabezpieczeniu okien przed nadmiernym nasłonecznieniem, np. poprzez rolety i żaluzje. Klimatyzacja i wentylacja stosowana w pomieszczeniach pracy nie mogą powodować przeciągów ani wyziębienia pomieszczeń – strumień powietrza nie powinien być kierowany bezpośrednio na pracownika, a konstrukcja wentylatora czy klimatyzatora powinna zapobiegać wibracjom.

W razie pracy na otwartej przestrzeni zatrudnieni są narażeni na bezpośrednie oddziaływanie słońca, co może prowadzić do oparzeń słonecznych, co zwiększa ryzyko raka skóry. W takim przypadku pracodawca powinien dbać, by pracownicy nosili koszule z długimi rękawami, nakrycia głowy, mieli częste przerwy na odpoczynek, najlepiej w cieniu.

Czytaj więcej

Kosakowska-Tomczyk, Mioduszewski: Obowiązki pracodawcy podczas upałów
Opinie Prawne
Kosakowska-Tomczyk, Mioduszewski: Obowiązki pracodawcy podczas upałów

Organizowanie takich częstszych przerw, czy skrócenie dnia pracy w czasie upałów nie może przełożyć się na obniżenie wynagrodzenia zatrudnionych.

Pracodawca powinien też przeszkolić zatrudnionych w zakresie wykrywania i przeciwdziałania np. oparzeniom słonecznym czy przegrzaniu.

Objawy nadmiernego obciążenia termicznego to: suchość w ustach, mało śliny, spierzchnięte wargi, zaburzenia widzenia, zaparcia, oddawanie mniejszej ilości moczu, podwyższona temperatura, przyśpieszony oddech, utrata elastyczności skóry, bóle i zawroty głowy, skurcze, zmiany na skórze, nudności, wymioty, utrata orientacji, majaczenie, utrata przytomności.

Pierwsza pomoc przy przegrzaniu organizmu powinna polegać na jak najszybszym przeniesieniu pracownika do pomieszczenia z zapewnionym dopływem świeżego powietrza, a jeżeli takiego nie ma, należy znaleźć zacienione miejsce. Przegrzany powinien rozluźnić ubranie, pić schłodzoną wodę, a nawet wziąć chłodną kąpiel jednak nie lodowatą by nie doszło do szoku termicznego. Zalecane są także chłodne okłady (np. z lodu owiniętego ręcz- nikiem).   W przypadku oparzeń słonecznych należy schłodzić miejsce gdzie skóra została uszkodzona pod bieżącą wodą o temperaturze ok. 15°C, z odległości 15 cm przez 15 minut. Oparzone powierzchnie należy zabezpieczyć przed zakażeniem jałowymi opatrunkami. Poszkodowany powinien możliwie szybko otrzymać opiekę lekarską.

Pracodawcy powinni pamiętać, że udar cieplny i jego następstwa znajdują się w wykazie chorób zawodowych wywołanych działaniem wysokich temperatur otoczenia. Nieostrożne działania przedsiębiorców w tym zakresie mogą skończyć się pociągnięciem ich przez zatrudnionych do odpowiedzialności odszkodowawczej.

Uprawnienia pracownika:


– Gdy warunki pracy stwarzają niebezpieczeństwo na zdrowia i życia pracownika ma on prawo do powstrzymania się od pracy z zachowaniem wynagrodzenia. Trzeba jednak o fakcie powstrzymania się od pracy powiadomić przełożonego.
– Zabronione jest zatrudnianie młodocianych (osób w wieku od 15 do 18 roku życia) w pomieszczeniach, w których temperatura powietrza przekracza 30°C, a wilgotność względna powietrza przekracza 65 proc., a także w warunkach bezpośredniego oddziaływania otwartego źródła promieniowania, np.: obsługa suszarni, wytapianie, rozlewanie i odlewanie metali lub ich stopów, obsługa pieców do termicznej obsługi cieplnej, bezpośrednia obsługa pieców piekarniczych.
– Kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.

Obowiązki pracodawcy:

– Temperatura w pomieszczeniach gdzie odbywa się praca nie może być niższa niż 14 st.C. lub 18 st.C jeśli jest to praca lekka. Przepisy nie zawierają górnego ograniczenia temperatury w miejscu pracy, jednak mówią, że powinna ona być odpowiednia ze względu na bezpieczeństwo pracy.
– Jeśli temperatura w miejscu pracy przekracza 28 st.C, a w przypadku pracy na zewnątrz 25 st.C. pracodawca musi zapewnić zimne napoje na swój koszt.
– Jeśli temperatura w miejscu pracy przekracza 30 st.C. pracodawca ma obowiązek zapewnić łatwo dostępne pomieszczenia przeznaczone do wypoczynku pracowników, wyposażone w stoły oraz krzesła z oparciami spełniającymi wymagania ergonomii.
– Pracodawca powinien przeszkolić pracowników w zakresie wykrywania i przeciwdziałania przypadkom przegrzania pracowników, mogących kończyć się udarami słonecznymi, czy oparzeniom słonecznym.
– Pracodawca ma obowiązek zapewnić funkcjonowanie wentylacji lub klimatyzacji w miejscu pracy, dbać o to by okna można było otwierać w sposób łatwy i bezpieczny z poziomu podłogi oraz ustawiać te okna w pożądanym położeniu.
– Dokonać oceny ryzyka zawodowego na poszczególnych stanowiskach, z uwzględnieniem skutków oddziaływania wysokich temperatur w czasie upałów na pracowników, czy narażenia ich na oparzenia słoneczne gdy praca odbywa się na otwartej przestrzeni.