Nie.
Pracodawca nie może wymagać, aby każdy przyjmowany do pracy przedstawiał zaświadczenie o niekaralności. Zgodnie z art. 22
1
§ 1 k.p. szef ma prawo żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:
- imię (imiona) i nazwisko,
- imiona rodziców,
- datę urodzenia,
- miejsce zamieszkania – adres do korespondencji,
- wykształcenie,
- przebieg dotychczasowego zatrudnienia.
Art. 22
1
§ 2 k.p. wskazuje inne informacje, których pracodawcy wolno wymagać od pracownika. Są to:
- inne dane osobowe pracownika,
- imiona i nazwiska oraz daty urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy,
- numer PESEL pracownika,
- inne dane, jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów.
Pracodawca może więc żądać zaświadczenia o niekaralności zatrudnionego tylko wtedy, gdy przepis szczególny tak stanowi. Zakaz wykonywania określonych zawodów wymagających szczególnego zaufania przez osoby skazane (zazwyczaj chodzi o skazane za przestępstwo umyślne) wynika z wielu ustaw. Dotyczy np. policjantów, żołnierzy, pracowników korpusu służby cywilnej, pracowników ochrony. Nie obejmuje jednak robotników budowlanych.
Szef nie może także samodzielnie występować do Krajowego Rejestru Karnego o udzielenie informacji o przeszłości pracowników. Art. 6 pkt 10 ustawy z 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym stanowi bowiem, że prawo takie ma pracodawca w zakresie niezbędnym do zatrudnienia pracownika, co do którego z ustawy wynika wymóg niekaralności, korzystania z pełni praw publicznych, a także ustalenia uprawnienia do zajmowania określonego stanowiska, wykonywania określonego zawodu lub prowadzenia określonej działalności gospodarczej.
Autor jest legislatorem w Biurze Legislacyjnym Senatu
