Na żaden inny cel UE nie wydaje tyle co na politykę rolną. Czy te nakłady należy jeszcze zwiększyć, aby pomóc rolnikom zmierzyć się z wyzwaniami i przerwać ich protesty? Zapytaliśmy o to uczestników panelu ekonomistów "Rzeczpospolitej".

Zwiększenie nakładów na Wspólną Politykę Rolną nie jest właściwą drogą do zakończenia protestów rolników. Warto jednak zmienić strukturę wydatków – mówią ekonomiści.

Rolnicy należą do największych beneficjentów członkostwa Polski w UE. Ale ta sama polityka rolna, która istotnie przyczyniła się do zwiększenia ich dochodów, osłabia ich konkurencyjność.

Narodowy Bank Polski wypłaca bankom komercyjnym kilkanaście miliardów złotych rocznie odsetek. Czy ten transfer należy ograniczyć, aby ograniczyć rekordowo ostatnio straty banku centralnego? Ekonomiści częściej krytykują ten pomysł niż pochwalają. Większość z nich w ogóle nie uważa straty NBP za problem, któremu należy przeciwdziałać.

W 2023 r. NBP drugi rok z rzędu poniósł gigantyczną stratę. W ocenie ekonomistów nie ma żadnego powodu, aby bank centralny celowo dążył do poprawy wyniku.

Skup obligacji przez NBP w trakcie pandemii, którego zgodność z prawem do dzisiaj jest kwestionowana, budziłby mniej kontrowersji, gdyby decydowała o nim Rada Polityki Pieniężnej a nie zarząd banku centralnego.

Większość ekonomistów uważa pomysł, aby Narodowy Bank Polski uczestniczył w finansowaniu ważnych projektów i zbrojeń, za niezgodny z mandatem tej instytucji. Szczególnie wtedy, gdy inflacja nie jest pod kontrolą.

Skup obligacji skarbowych przez bank centralny w trakcie kryzysu mieści się w jego roli. Ale to nie oznacza, że NBP wolno skupować obligacje także po to, aby pomóc rządowi w finansowaniu inwestycji – mówi prof. Ryszard Kokoszczyński, wieloletni członek zarządu NBP.

Zwiększanie udziału złota w rezerwach walutowych Polski, czym szczyci się prezes NBP, nie ma dużego znaczenia dla stabilności finansowej i wiarygodności kraju. Reputacji samego banku centralnego najlepiej przysłużyłaby się natomiast zmiana sposobu komunikacji.

Upowszechnianie się sztucznej inteligencji zmieni zakres kompetencji, których pracodawcy będą poszukiwali u pracowników. Na znaczeniu zyskają prawdopodobnie tzw. miękkie umiejętności, których komputery długo jeszcze nie posiądą. To jednak nie oznacza, że możemy zaniedbać edukację techniczną.

Wzrost wartości notowanych na GPW spółek nie nadąża za wzrostem szerokiej gospodarki. W rezultacie rola giełdy w finansowaniu rozwoju maleje. Odwrócić ten trend nie będzie łatwo, bo Polacy nie mają zaufania do instytucji rynku kapitałowego.

Postęp technologiczny w ostatnich kilku dekadach szedł w parze ze wzrostem nierówności dochodowych. Czy sztuczna inteligencja wzmocni ten trend? Jak temu zaradzić? Zapytaliśmy o to uczestników panelu ekonomistów "Rzeczpospolitej".

Rozwój AI będzie prawdopodobnie prowadził do wzrostu nierówności dochodowych, o ile nie będą mu towarzyszyły zmiany w szeroko rozumianej polityce gospodarczej.

Zmiany technologiczne, nawet o rewolucyjnym charakterze, nie powodowały w przeszłości masowego bezrobocia. Ekonomiści nie sądzą, aby z rozwojem AI było inaczej.

Inflacja okazała się przejściowa tylko dlatego, że banki centralne nie pozostały bierne, jak chcieli zwolennicy tezy o przejściowym charakterze inflacji – ocenia dr Piotr Żoch, adiunkt na Wydziale Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego.

Jest mało prawdopodobne, aby rozwój sztucznej inteligencji przyczynił się do wzrostu bezrobocia w Europie. Wbrew pozorom, w Polsce ryzyko to nie jest większe niż w bardziej rozwiniętych gospodarkach. Takie wnioski płyną z sondy wśród ponad 30 wybitnych ekonomistów.

W najbliższych miesiącach inflacja chwilowo spadnie poniżej celu NBP. To nie będzie uzasadniało cięcia stóp procentowych, ale takiej decyzji RPP wykluczyć nie można - ocenia dr Jakub Borowski, główny ekonomista Credit Agricole Bank Polska.